Herseninfarct / Beroerte CVA / Soorten hersenletsel hersenaandoeningen

Herseninfarct

Wat is een herseninfarct?

Een herseninfarct (Ischemisch CVA) ontstaat door een blokkade in de bloedtoevoer via een hersenslagader (intracraniële slagader).
Wanneer de onderbreking plaatsvindt in een hersenader, wordt dit een sinustrombose genoemd.
Bij een herseninfarct krijgt een deel van de hersenen te weinig zuurstof en glucose doordat een bloedvat is geblokkeerd.

Als er ineens niet genoeg bloed naar bepaalde delen van de hersenen gaat, kunnen hersencellen afsterven en kunnen functies uitvallen.
Dit kan komen door een bloedprop die het bloedvat blokkeert, een bloedvat dat dichtgeslibd is, of een flinke daling van de bloeddruk waardoor delen van de hersenen te weinig bloed krijgen.

Een herseninfarct valt onder de verzamelnaam beroerte / CVA

'Beroerte' is een verzamelnaam voor zowel herseninfarcten en hersenbloedingen.

Een beroerte noemt men ook wel CVA, dat staat voor Cerebro Vasculair Accident.

Vrij vertaald is dit een ‘ongeluk in de bloedvaten van de hersenen’.

Overeenkomst maar verschil in oorzaak
Hoewel een hersenbloeding en een herseninfarct verschillende oorzaken hebben, is er één belangrijke overeenkomst: plotseling wordt een deel van de hersencellen niet meer van bloed, zuurstof en glucose voorzien. Bij een hersenbloeding, veroorzaakt door een bloedvatscheuring, krijgt het getroffen hersengebied eveneens geen voedingsstoffen meer.

De getroffene krijgt dan uitvalsverschijnselen, zoals bijvoorbeeld een verlamde arm, een scheve mond of diegene kan moeilijk praten. Een overzicht van álle symptomen staat op de pagina beroerte herkennen.

de verschillende oorzaken van een herseninfarct?

Een herseninfarct kan ontstaan door:

Bloedstolsel, bloedpropje van elders uit het lichaam, (embolie) vaak door een hartritmestoornis (boezemfibrilleren).
Bloedstolsel, bloedpropje van een ongezond bloedvat, (thrombus).
Slagaderverkalking.
Ontsteking van de binnenwand van bloedvaten (vasculitis).
Stollingsziekten bijvoorbeeld lupus anticoagulans of APS, SLE (systemische lupus erythematodes), Trombotische Trombocytopenische Purpura (TTP), Paroxismale Nachtelijke Hemoglubinurie (PNH), Essentiële trombocytemie (ET); een myeloproliferatieve aandoening.
Bloedvataandoeningen bijvoorbeeld lacunair infarct of bij ziekten als CADASIL of RVCL.
Waterscheidingsinfarct: een herseninfarct dat ontstaat in het grensgebied tussen twee stroomgebieden van de grote hersenslagaders. Dit kan worden veroorzaakt door onvoldoende doorbloeding als gevolg van bloedverlies, een daling van de bloeddruk, micro-embolieën, of een ernstige vernauwing of afsluiting van de halsslagader (carotis).

Helaas wordt niet altijd een oorzaak gevonden.

Een TIA is een tijdelijke blokkade in een bloedvat in de hersenen. Dit wordt ook wel een lichte beroerte genoemd. Als de klachten na 24 uur nog niet over zijn, spreken we van een herseninfarct. Veel mensen houden echter wél langer klachten na een TIA. Daarom hebben we een aparte pagina gemaakt over een TIA.

Een herseninfarct door een door een onregelmatige hartslag / hartritmestoornis

Het hart heeft vier holle ruimtes; de linker- en rechterboezem (atrium) bovenin het hart en een linker- en rechterkamer (ventikel) onderin het hart. In de linkerhelft van het hart wordt het zuurstofrijke bloed verwerkt, en in de rechterhelft het zuurstofarme bloed. De kamers vormen de pompfunctie van het hart en de boezems zijn meer een verzamelreservoir.

Kamerfibrilleren (ventrikelfibrilleren) is een ernstige hartritmestoornis waarbij een hartstilstand optreedt.

Boezemfibrilleren (atriumfibrilleren) is een minder ernstige en veelvoorkomende hartritmestoornis. Het hart klopt dan onregelmatig en snel en de verschillende slagen zijn verschillend in sterkte. Het voelt alsof het hart op hol slaat.
Dat wordt een irregulaire pols genoemd. Het klopt wel 150 maal per minuut of sneller. Normaal gesproken is dat 60 of 70 slagen per minuut in rust.

De klachten die iemand met boezemfibrilleren kan bemerken zijn:

hartkloppingen,
hartbonken,
vermoeidheid,
minder goed kunnen inspannen,
kortademigheid,
transpireren,
druk of pijn op de borst,
duizeligheid,
flauwvallen,
hartfalen.

Deze klachten komen voor als het hart sneller klopt dan 120 slagen per minuut. Boezemfibrilleren kan ook voorkomen bij minder dan 120 slagen per minuut en dan heeft iemand er meestal niet veel last van of een onprettig gevoel.

Een veelvoorkomend risico van boezemfibrilleren, naast hartfalen, is een beroerte. Doordat de boezems van het hart te snel en onregelmatig kloppen, kan het bloed niet goed worden doorgepompt. Hierdoor kan het bloed stilstaan, meestal in de linker boezem van het hart, en samenklonteren.

Wanneer een bloedpropje losschiet, wordt het door het lichaam gepompt via de krachtige bloedstroom van de grote slagaders. Het propje reist mee totdat het een kleinere slagader bereikt waar het vast komt te zitten. Als een kurk sluit het de slagader plotseling volledig af. Een bloedpropje kan ook direct op de plek van de afsluiting ontstaan (trombose of thrombus), wat kan leiden tot een herseninfarct.

Het kan uiteindelijk leiden zelfs tot vasculaire dementie.

Daarom zal een arts, als hij de diagnose boezemfibrilleren gesteld heeft, antistollingsmedicatie geven. Het is daarom aan te raden om tenminste eenmaal per jaar een bloeddrukcontrole te laten doen. Bij klachten van een onregelmatige hartslag is het goed om een arts te raadplegen. Het kan een onschuldige voorbijgaande hartritmestoornis zijn, maar het kan ook ernstiger zijn met de klachten die we noemden bij boezemfibrilleren.

Uitvalsverschijnselen

Hoewel de oorzaak verschilt zijn de uitvalverschijnselen van een hersenbloeding en een herseninfarct gelijk.

Een infarct ontstaat snel en onverwacht en is aan de volgende symptomen te herkennen:

verlammingen in het gezicht (scheve mond bijvoorbeeld)
warrig spreken en denken
tintelingen
verstoring of verlies van het gezichtsvermogen, dubbelzien, wazig zien of
eenzijdige gezichtsvelduitval
ernstige hoofdpijn
duizeligheid en evenwichtsstoornissen
verlammingen, of een verdoofd gevoel of krachtsverlies
misselijkheid

Vrouwen vertonen vaker atypische symptomen zoals onder andere desoriëntatie, verwarring, bewustzijnsverlies. In geval van twijfel neem dan het zekere voor het onzeker, bel 112!
Een overzicht van álle symptomen staat op de pagina beroerte herkennen.

Van alle beroertes is:

80% een herseninfarct

20% een hersenbloeding

Bij een CVA in de rechterhersenhelft van de grote hersenen is de linkerkant van het lichaam verlamd, en andersom. Bij een CVA in de linkerhelft van de kleine hersenen is er uitval in de linkerlichaamshelft en andersom. Lees meer...:

Behandeling van een herseninfarct

Bij een herseninfarct door een bloedstolsel kan trombolyse een optie zijn, mits dit binnen 4,5 uur na de eerste uitvalsverschijnselen gebeurt. Symptomen zoals verlamming van een arm of been, of moeite met spreken, kunnen hierop wijzen. Bij trombolyse wordt via een infuus een medicijn toegediend dat het bloedstolsel oplost.

Deze behandeling beperkt mogelijk de schade na een herseninfarct. Bekijk het filmpje van het Atrium MC over trombolyse.

https://www.youtube.com/watch?v=oMBKk7o3WGQ

Trombolyse is een behandeling voor een kleine groep mensen met een beroerte.

Een eerste voorwaarde is dat trombolyse binnen 4,5 uur moet plaatsvinden. De kans op herstel wordt steeds kleiner en de kans op complicaties (vooral op ernstige bloedingen) is relatief groot.

Daarnaast beoordeelt de neuroloog aan de hand van een CT-scan of er sprake is van een herseninfarct of hersenbloeding. Als de CT-scan tekenen van een bloeding laat zien is trombolyse niet mogelijk.

Trombolyse wordt niet uitgevoerd als:

de uitvalverschijnselen snel verminderen of gering zijn

de CT-scan een heel groot herseninfarct laat zien
de bloeddruk te hoog is
de glucosegehalte te laag of te hoog is
er een grote kans op bloedingen is, bijvoorbeeld door het gebruik van antistollingsmiddelen of heparine
iemand eerder een bloeding in of rond de hersenen heeft gehad
iemand een grote operatie heeft gehad in de 2 weken voor het herseninfarct
iemand een hartinfarct of bloeding in het maagdarmkanaal of urinewegen heeft gehad in de 3 weken voor het herseninfarct.

Meer info over trombolyse medicatie....bij acuut herseninfarct

Hersenbloedvaten

Op de pagina hersenbloedvaten leggen we alle gevolgen uit per bloedvat dat betrokken is geraakt bij een beroerte/ CVA. Met een schematisch overzicht van de gevolgen en de stroomgebieden per slagader.