Diffuus hersenletsel / Diffuse pathologie

Diffuus betekent: verspreid en zonder scherpe grenslijn. Dit soort schade is vaak over een groter deel van de hersenen verspreid dan een plaatselijke (focale) schade. Omdat een groter deel van de hersenen beschadigd is, betekent dit dat er mogelijk meer problemen zijn.

Vier hoofdvormen van diffuus hersenletsel

 

De gevolgen van diffuse hypoxie / anoxische / ischemisch hersenletsel zijn vaak catastrofaal. Overal waar de tekort aan zuurstof was in de hersenen is schade.

Diffuse zwelling kan in verschillende vormen van ernst voorkomen.



Diffuus axonaal letsel
Diffuus axonaal letsel treedt op als gevolg van harde krachten die inwerken op het hoofd, vaak met snelle voor en achterwaartse bewegingen of draaibewegingen. Daarbij worden de hersenen geschud. Dit veroorzaakt schade aan de axonen, de lange uitlopers van zenuwcellen, wat 'diffuse axonale schade" (DAI) genoemd wordt.

 

Deze axonen scheuren letterlijk af bij een harde botsing, val of klap. Omdat axonen de verbindingen zijn tussen hersencellen om signalen door te geven aan andere hersencellen, lukt dat na beschadiging niet (goed) meer.

Door de scheuring van de axonen komen er signaalstofjes vrij waardoor de hele zenuwcel kan verschrompelen en kan afsterven. De omliggende hersenzenuwen kunnen door deze chemische stofjes op hun beurt ook afsterven. Daardoor kan iemand na enkele uren tot een dag na een ongeval nog slechter worden.

Bij diffuus letsel zijn er meerdere axonen her en der in de hersenen te ver uitgerekt en meerdere kunnen geknapt afgescheurd zijn, waardoor de hersensignalen niet meer door gegeven kunnen worden.
Omdat er vaak op meerdere plekken in de hersenen schade aan de axonen is opgetreden kunnen er vele gradaties zijn in ernst. Welke gebieden kunnen niet meer met elkaar communiceren?

 

Er zijn drie gradaties te onderscheiden bij diffuse axonale schade.
DAI I : Dit is de minst erge vorm, waarbij alleen in de grote hersenen afwijkingen zijn op de overgang van grijze stof naar witte stof.

DAI II : Dit is een ernstiger vorm dan I omdat hier ook verbindingen bij de hersenbalk (corpus callosum) beschadigd zijn.

DAI III : Dit is de ernstigste vorm waarbij ook schade is aan axonen in de kleine hersenen (cerebellum).

Omdat een groter deel van de hersenen beschadigd is, betekent dit dat er mogelijk meer problemen zijn. De ernst van klachten varieert van minieme zeer tijdelijke schade tot zware blijvende invaliditeit of zelfs fatale afloop. 

 

Dit diffuus verspreide letsel is vaak moeilijk op een traditionele CT-scan te zien aangezien deze letsels typisch plaatsvinden op cellulair niveau, waardoor ze veel te klein zijn om te zien, behalve onder een microscoop. Een microscoop kan alleen worden gebruikt om hersencellen te onderzoeken na  het overlijden van een patiënt. Dat betekent dat wetenschappers zelden hersencellen van patiënten kunnen onderzoeken. In enkele gevallen worden er wel kleine bloedinkjes gezien die op een CT scan er uit zien als kleine witte puntjes (wittestofafwijking/WSA).

 

Op een CT-scan zal men dus meestal geen afwijkingen zien. Op MRI-beelden is de kans groter om afwijkingen te zien. 

Het komt regelmatig voor dat er diffuus hersenletsel is, terwijl noch CT, helaas noch MRI hersenbeschadigingen kunnen aantonen. Soms kan een doorbloedingsscan als een PET scan of Spect scan of combinatiescan als FDG-PET/CT  en PET-MR-scan wel iets aantonen. Het inzetten van deze techniek vereist echter een urgente medische situatie. Niet om bewijslast te leveren over langer geleden opgelopen letsels.

Impact is groot

De impact van de niet-zichtbare gevolgen kunnen dus zeer groot zijn en het leven behoorlijk beperken. Lees meer over onzichtbare gevolgen. Een Neuropsychologisch onderzoek (NPO) kan veel verborgen handicaps aan het licht brengen, maar kan zeer prijzig zijn. Ook dat kan niet alles aan het licht brengen. Inventariseer met de checklist NAH onzichtbare gevolgen. wat er allemaal speelt. Dan is het leven wellicht iets beter her- in te richten.

 

Als ook de MRI niets aantoont...

Veel hersenletselgetroffenen, waarbij je aan de buitenkant niets aan hen ziet, hebben te maken met vooroordelen van hun omgeving, zelfs van artsen of verzekeringsmaatschappijen. Ze hebben het hersenletsel overleefd maar staan in de kou, wat steun betreft om het leven aan te gaan met de enorme beperkingen. 

 

Sommige sceptici weigeren te geloven dat hersenletsel bestaat, tenzij er sprake is stevig medisch bewijs. Focaal hersenletsel (plaatselijk letsel) laat vaker littekens achter die duidelijk te zien zijn op MRI of CT-scans. Maar het brein heeft een beperkte capaciteit om zichzelf te genezen; en in sommige gevallen, kan het bewijs niet meer op een scan aangetoond worden, na jaren of zelfs al na maanden na het letsel, hoewel de cognitieve tekorten blijven.
Als de hersenen globaal zuurstoftekort gehad hebben laat dat ook geen littekens achter die zichtbaar zijn op een MRI.
Lees meer op de pagina hersenscans uitgelegd over de mogelijkheden en onmogelijkheden van de verschillende scans.

"Laten we hopen dat de wetenschap voortschrijdt, want we kunnen niet alleen niet alle hersenletsel in beeld brengen, maar we weten ook nog zo ontzettend weinig van hersenletsel af... "
“Zelfs met een gedetailleerde scan blijft sommige schade onzichtbaar. Dat betekent niet dat die mensen als ze klachten blijven houden aanstellers zijn”,


Lees hier het artikel verder in de Observant, de universiteitskrant van Maastricht University. Er is een mythe: dat er pas hersenschade is, als dat op de scan zichtbaar is

Heliomare voorlichtingsfolder: (diffuus letsel staat op pagina 18)

VOORLICHTINGsbrochure sept 2010 +bev
PDF – 2,5 MB 3234 downloads

Ontwikkelingen op MRI gebied

Ontwikkelingen op het gebied van functionele beeldvorming hebben de snelheid waarmee neuropathologen kunt leren over de subtiele letsels van levende hersenen laten toegenomen. Het is te hopen dat er in de komende jaren,  veel zal worden geleerd over deze letsels en hoe deze potentieel invaliderende effecten kunnen worden voorkomen.

Vooruitgang in MRI volgt elkaar snel op, en sommige MRI centra zijn nu al in staat om het bewijs aan te tonen op een MRI van diffuse axonale letsels. (Bewijs van correlatieve petechiale bloedinkjes).

 

Als de software verbetert om deze digitale gegevens  te interpreteren van de nieuwere, krachtigere MRI magneten, dan zal een groot percentage van bijvoorbeeld hersenschuddingen die nu moeilijk vast te stellen zijn (objectiveerbaar), aantoonbare MRI afwijkingen laten zien.

Het tegenovergestelde van verspreid of diffuus letsel is plaatselijk letsel of focaal letsel. De hersenen kunnen plaatselijk beschadigd raken op de plaats van een bloeding of een klap of tumor.

-