Ergotherapie
We hebben twee praktijken voor ergotherapie benaderd met de vraag "Wat kan een ergotherapeut doen voor iemand met hersenletsel, of voor de mantelzorger?"De eerste praktijk die we interviewden was 'Ergotherapie Gooi en Omstreken' waar een ergotherapeut van de praktijk ons het volgende vertelde:
"Mensen met niet aangeboren hersenletsel kunnen problemen krijgen in het gezin, met het huishouden, in hun werk, tijdens seksualiteit en intimiteit, met hun sociale netwerk, met hun lichamelijke gesteldheid, met hun gedrag en persoonlijkheid, met hun emoties en energie.
Vaak gaan de meest vanzelfsprekende handelingen moeizaam en kan men maar één prikkel tegelijk verwerken en het liefst in een rustige omgeving.
Wassen, aankleden, koken, boodschappen doen, tuinieren, reizen, werken of het structureren van dagactiviteiten; het kan allemaal tot flinke frustraties leiden, omdat het niet meer zo gaat als voorheen.
Een ergotherapeut gaat aan de slag met dit soort problemen, met als doel het behouden of opnieuw verkrijgen van een zo groot mogelijke mate van zelfredzaamheid, tevredenheid en zelfstandigheid in het dagelijks leven.
Onze praktijk begeleidt mensen met hersenletsel altijd in de thuissituatie. Het grote voordeel hiervan is dat mensen in hun eigen omgeving geobserveerd en taakgericht getraind worden. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat dit de zelfredzaamheid enorm vergroot.
De behandeling aan huis heeft daarnaast een positief effect op de sociale en maatschappelijke deelname van cliënten en biedt de mogelijkheid om ook de partner erbij te betrekken.
Cognitieve revalidatie
Cognitie betreft de hersenfuncties die nodig zijn voor waarnemen, denken, onthouden van kennis en deze kennis op een goede manier toepassen en begrijpen. Zie onze pagina over cognitie.
Bij cognitieve revalidatie door een ergotherapeut is de behandeling gericht op:
• Informatie geven over de werking van de hersenen en het hersenletsel in relatie tot de dagelijkse activiteiten die anders verlopen dan voor het hersenletsel;
• Oefenen van de cognitieve vaardigheden die bepalend zijn voor het functioneren om te zien of deze vaardigheden kunnen verbeteren;
• Aanleren van compensatiestrategieën voor de stoornissen die niet meer herstellen;
• Leren toepassen van compensatiestrategieën in de voor de cliënt belangrijke dagelijkse activiteiten.
De ergotherapeut begeleidt de cliënt bij:
- het opnieuw leren uitvoeren
- plannen van dagelijkse activiteiten.
Dit gebeurt door training en het aanleren van compensatie- en strategietechnieken. Veel mensen met hersenletsel zijn gestopt met hun werk of werken aanzienlijk minder uren.
Daardoor vallen ze soms in een gat. Cliënten vullen hun dag met kleine karweitjes, tuinieren en hobby’s, maar dat geeft niet altijd voldoende bevrediging. Hierdoor kan zelfs een depressie ontstaan.
Er moet dan ook aandacht worden besteed aan zinvolle dagbestedingsmogelijkheden, aangepast aan de individuele mogelijkheden. Voor de één is dat een nieuwe hobby, voor de ander vrijwilligerswerk of zelfs een (gedeeltelijke) terugkeer naar de oude werkplek. Meer aansluiting met de samenleving is goed voor het zelfbeeld en zelfrespect. Bovendien heeft het een positief effect op de gezondheid.
Gebruik van hulpmiddelen
Soms is het handig gebruik te (gaan) maken van hulpmiddelen die het uitvoeren van praktische handelingen gemakkelijker maakt. Er bestaat een groot scala aan hulpmiddelen, bijvoorbeeld aangepast bestek, een aangepast kookboek, schrijfhulpmiddelen, een aangepaste fiets, een snijplankje geschikt voor eenhandig gebruik et cetera.
De ergotherapeut kan met u overleggen of een dergelijk middel voor u aan te bevelen is. Sommige hulpmiddelen hebben wij op voorraad en kunt u tijdelijk uitproberen.
Mocht een hulpmiddel aangevraagd moeten worden bij gemeente of zorgverzekeraar, dan kunnen wij u helpen met het indienen van de aanvraag, zo nodig onderbouwd met een ergotherapeutische rapportage.
Instructie en begeleiding van verzorgenden en naasten
Ook het betrekken van de partner en/of andere gezinsleden bij de behandeling van mensen met hersenletsel verdient veel aandacht.
Partners kampen vaak met nervositeit, vermoeidheid, depressieve gevoelens, schuld- en onmachtgevoelens. Ze besteden minder tijd aan ‘de leuke dingen van het leven’ en hebben activiteiten buitenshuis opgegeven. Dit legt vaak een grote druk op de relatie. De ergotherapeut biedt ondersteuning in de vorm van advies, instructies en praktische tips.
Begeleiding bij terugkeer naar het huidige of ander werk
Wanneer cliënten met hersenletsel weer terug (willen) keren naar de huidige baan of op zoek moeten naar een nieuwe functie dan kan de ergotherapeut hierin ondersteunen. Samen met u wordt er gekeken naar de mogelijkheden en eventuele alternatieven".
Meer info: ergotherapiepraktijk Ergotherapie Gooi en Omstreken
De tweede praktijk die we interviewden is een praktijk die on-line hulp verleent of middels beeldbellen. Ze heten niet voor niets Ergotherapie online. Zij antwoorden hieronder:
"'Ergotherapie Online' biedt de behandeling volledig digitaal aan middels videobellen, zoals skypen, en in een online behandelomgeving. Dit houdt in dat je de behandeling op de plek kunt krijgen waar jij je prettig voelt, je frequenter contact kunt hebben met de therapeut en dat je de gedeelde informatie eenvoudig later nog eens terug kunt lezen.
Ergotherapie en Cognitieve revalidatie therapie
Bij verschillende vormen van hersenletsel en in alle fasen van het ziekteproces kunnen mensen worden verwezen naar een ergotherapeut. Het gemeenschappelijke kenmerk is dat zij een handelingsprobleem ervaren of dat de sociale omgeving een handelingsprobleem signaleert.
Zeker als er sprake is van ‘onzichtbare klachten’ na hersenletsel is het fijn om te weten dat de therapeut gespecialiseerd is in deze gevolgen. Ergotherapie Online is geschoold in de cognitieve revalidatie therapie.
Cognitieve revalidatie therapie is gericht op het herwinnen van cognitieve vaardigheden, die ten gevolge van hersenletsel beperkt, veranderd of verdwenen zijn. De therapie bevat het opnieuw leren van vaardigheden, het leren om strategieën toe te passen en het leren gebruik te maken van externe hulpmiddelen.
Aan de hand van het ziektebeeld in combinatie met het huidige niveau van functioneren krijgt de therapeut inzicht hoe er het best geoefend kan worden. De één kan bijvoorbeeld voldoende hebben aan alleen uitleg over een strategie en past dit vervolgens overal goed toe en bij de ander is het beter om tijdens de behandeling te oefenen.
Oefenen van strategieën
Bij diverse soorten ‘onzichtbare gevolgen ‘zijn verschillende soorten strategieën toe te passen, Denk maar eens aan eerst opruimen dan doen, vooraf plannen, contrast aanbrengen, ezelsbruggetjes toepassen en nog veel meer.
Een ergotherapeut heeft een rugzak vol met dit soort strategieën en zal samen met je uitzoeken welke er het beste geschikt zijn in jouw situatie.
Ik ben van mening, dat er maar weinig mensen strategieën leren toepassen van papier of middels een informatiefolder en dat dit geoefend moet worden. Het gaat om een gedragsverandering wat niet eenvoudig is. Een ergotherapeut kan hierbij helpen.
Mantelzorgers
Ergotherapie Online biedt ook behandeling aan mantelzorgers. Mantelzorgers zijn bij hersenletsel van hun geliefde vaak net zo hard getroffen en er komt een hoop op hun af. Een behandeling kan bestaan uit de volgende onderwerpen:
- Voorlichting over het ziektebeeld
- Omgaan met de gevolgen en veranderingen
- Handvatten voor activiteiten of oefeningen die je samen zou kunnen doen.
- Strategieën om stress en overbelasting te beperken
- Hoe kan je je partner/familielid zo goed mogelijk stimuleren en ondersteunen in het ziekteproces.
Werkhervatting
Terugkeren naar werk is een vaak gehoorde mijlpaal. Ergotherapie kan hierin veel betekenen. Een ergotherapeut heeft vaak een goed beeld van de gevolgen van de klachten op je dagelijks leven. Juist bij werkhervatting is dit van belang: je wilt immers presteren op je werk maar ook thuis.
Coaching, voorlichting en advies aan werkgevers en het team over hersenletsel en de gevolgen is bij ons ook mogelijk.
Meer info: