Anhedonie is het verminderd vermogen om genot te ervaren, verminderde belangstelling voor plezier of om echt plezier te hebben. Affectieve afvlakking.

Anhedonie is een complexe aandoening die voor kan komen bij mensen met hersenletsel en hersenaandoeningen.

Deze aandoening wordt sterk beïnvloed door verstoringen in het beloningscircuit van de hersenen. Het beloningscircuit speelt een cruciale rol bij het ervaren van genot, motivatie en beloning en wordt grotendeels gereguleerd door de neurotransmitter dopamine.

Hersenletsel kan ervoor zorgen dat de dopaminehuishouding uit balans raakt, waardoor signalen in het beloningscircuit minder effectief worden doorgegeven. Dit kan leiden tot een afname van motivatie en plezier in alledaagse activiteiten.

Anhedonie kan een gevolg zijn van een depressie, maar ook van hersenaandoeningen als de ziekte van Parkinson, Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS) maar het wordt ook gezien bij schizofrenie en als gevolg van een afbraak van het 'beloningscircuit' in de hersenen, waarbij dopamine betrokken is (neurotransmitter).

Muzikale anhedonie en andere vormen van anhedonie

Heb je ooit gemerkt dat muziek je koud laat, zelfs wanneer anderen erdoor worden meegesleept? Dit fenomeen staat bekend als muzikale anhedonie, een specifieke vorm van anhedonie. Anhedonie is het onvermogen om plezier te ervaren in activiteiten die normaal gesproken als plezierig worden beschouwd, zoals het luisteren naar muziek, eten of sociale interacties.

Muzikale anhedonie is uniek omdat het specifiek gericht is op een gebrek aan emotionele reactie op muziek. Dit fenomeen komt bij gezonde mensen voor, zonder enige ziekte. Mensen met specifieke muzikale anhedonia genieten van andere stimuli (zoals voedsel of geldbeloningen), maar ze zijn niet gevoelig voor een muzikale beloning.

Volgens een onderzoeker naar muzikale anhedonie  werd aangetoond dat muzikale gevoeligheid gerelateerd is aan structuren van witte stof, ook wel witte materie genoemd, die enerzijds de supratemporale auditieve (gehoor) cortex verbinden met de orbitofrontale cortex (nabij de ogen), en anderzijds de orbitofrontale cortex met het ventrale striatum.

Het ventrale striatum is een sleutelgebied in het belonende proces.

Andere vormen van anhedonie kunnen breder zijn, zoals sociale anhedonie (onvermogen om vreugde te halen uit sociale contacten) of fysieke anhedonie (verminderd plezier in fysieke sensaties).

Deze vormen kunnen in verschillende gradaties voorkomen en heeft vaak te maken met verschillen in hersenstructuren en -functies.

Het belang van het Ventrale Striatum in het beloningsproces

Het ventrale striatum, onderdeel van de basale kernen of ganglia,is een sleutelgebied in het belonende proces en speelt een cruciale rol in hoe ons brein motivatie, plezier en beloning verwerkt. Dit deel van het brein, dat onderdeel is van het limbisch systeem. Het hele limbische systeem wordt gevormd door een groep hersenstructuren in de grote hersenen die betrokken zijn bij emotie, emotieregulering, emotioneel geheugen, genot en motivatie. Het helpt bij het herkennen van beloningen en stimuleert gedrag dat leidt tot positieve uitkomsten.

Of het nu gaat om het eten van je favoriete maaltijd, het behalen van een doel of het ontvangen van lof, het ventrale striatum activeert om deze ervaringen als lonend te markeren.

Deze functie is niet alleen belangrijk voor ons dagelijks welzijn, maar ook voor het begrijpen van verslavingen en andere gedragsproblemen, omdat onbalans in dit gebied kan leiden tot overmatige focus op bepaalde beloningen of juist een gebrek aan motivatie. Het ventrale striatum benadrukt zo de complexe, maar ook boeiende verbinding tussen onze hersenen en ons gedrag.