Inleiding

Sensibiliteit is het registreren in de hersenen van gevoelssensaties vanuit het lichaam. Daarmee neemt het ook de omgeving waar. Het is daarmee één van de zintuigen. Je voelt met dit tastzintuig.

Sensibiliteit kan onderverdeeld worden in:

• gnostische sensibiliteit (tastzin): De gnostische sensibiliteit registreert specifieke gevoelssensaties, zoals aanraking  en vibratie kunnen voelen, drukwaarneming, fijne tast en positiezin (proprioceptie) door middel van receptoren; de mechanoreceptoren. Gnosis betekent 'herkenning'. Fijne tast betekent dat iemand met de ogen dicht precies voelt wat hij of zij in de hand heeft.
  
• vitale sensibiliteit: De vitale sensibiliteit registreert pijn, temperatuur en de grove tast door middel van nociceptoren. Vitale prikkels kunnen gevaarlijk zijn voor het lichaam, zodat het lichaam in ene reflex kan reageren. Denk bijvoorbeeld aan de hand terugtrekken als je je brandt.
  

Een klein stukje huid met de verschillende gevoels- of tactiele receptoren:

bron afbeelding zie voetnoten en bronnen

Stoornis van de tastzin na hersenletsel

Na een beschadiging in de hersenen kan er een stoornis optreden in de gnostische sensibiliteit (tastzin). Dit kan een heel akelig gevolg hebben dat mensen voortdurend gevoelssensaties ervaren alsof een lichaamsdeel bruist en tintelt, dat zelfs erg pijnlijk aanvoelt. Mensen benoemen zelfs dat het voelt alsof er een mes door hen heen snijdt.

De tastzin is een zintuig en de stoornis is daarmee een zintuiglijk gevolg van hersenletsel. Het is helaas ook een onzichtbaar gevolg en vooral onbekend, onbegrepen en voor de meesten: een onbehandelbaar gevolg.
Gnostische sensibiliteitsstoornis / stoornis van de tastzin kan forse, ernstige zintuiglijke (sensorische) overprikkeling geven. De gevolgen van die overprikkelingsvorm zijn even heftig. We hebben daar een pagina over geschreven. (volg link)
Daar is geen therapie tegen opgewassen.

Neurologisch onderzoek
De gnostische sensibiliteit kan onderzocht worden door de vibratiezin te onderzoeken. Voelt iemand de trillingen in het been of arm wel als de arts een trillende stemvork tegen het bot aanhoudt? De bewegingszin van gewrichten wordt onderzocht. De positiezin van de gewrichten worden onderzocht. Weet iemand of de eigen vinger gestrekt of gebogen is bijvoorbeeld. De fijne tast worden getest met een watje. De arts vraagt de patiënt de ogen te sluiten en raakt daarna op verschillende plekken de patiënt met het watje aan zoals op de vingers, duimen, tenen knieën enzovoorts. De patiënt moet dan vervolgens zeggen waar hij of zij denkt te worden aangeraakt.

Tegelijkertijd wordt onderzocht of iemand wel scherpe voorwerpen kan onderscheiden van zachte stompe voorwerpen. Onder ander plaatst de arts de punt van een potlood op de pols van de patiënt, (dat is de scherpe kant) en daarna de stompe achterkant van het potlood. Er wordt gevraagd of de patiënt verschilt voelt, zowel met de ogen open als dicht. Dat wordt ook bij de benen gedaan. De arts prikt zonder een duidelijk patroon. lees meer over het neurologisch onderzoek op de speciale pagina.

Ervaringsverhaal van Catharina

In 2012 heb ik een hersenbloeding gekregen in de thalamus. Dat is een gebied in de hersenen. Dit bloed van de bloeding is doorgelopen tot aan de hersenschors.
Met als gevolg dat ik linkszijdig beperkt ben. De eerste jaren ben ik mijn linkerhelft van mijn lichaam gewoon kwijt geweest. Als ik mijn arm of been niet zag, was het er niet.
Door de jaren is er wel wat gevoel teruggekomen, maar links voelt mijn lichaam alsof je door een dikke mist gaat.

Ik heb constant een tintelend en bruisend gevoel in mijn lijf. Kom ik met iets in aanraking dan verergert dat bruisend en tintelend gevoel in mijn lijf, wat soms heftige pijn op kan leveren. Ik heb het gevoel dat dit steeds erger wordt.
De linkerkant van mijn gezicht voelt vaak gezwollen en pijnlijk.

Ik heb last van thalamische pijnen.
Dit al wordt vaak onder neuropathische pijnen geschaard, maar het is toch écht anders. Neuropathische pijnstillers helpen mij niet, ik word er alleen suf van. Thalamische pijn wordt ook wel het syndroom van Déjerine Roussy genoemd zie https://www.hersenletsel-uitleg.nl/gevolgen/lichamelijke-gevolgen/pijn#thalamischepijn

Therapieën heb ik niet gevonden. In de revalidatiekliniek werd me al medegedeeld dat ik ermee moest leren leven. Ik leef er inmiddels twaalf jaar mee, maar makkelijk wordt het niet.

Geluiden, vooral mechanische geluiden als boren, maaien en zagen et cetera, komen eerder binnen door middel van mijn huid dan door mijn gehoor. Ik voel geluid. Dat is ook erg pijnlijk! Het voelt soms alsof iemand met een mes door mijn huid snijdt.

Bepaalde stoffen op mijn lijf voelen vervelend. Vooral kleding is een drama. Ik verdraag alleen 100% katoen. Een kledingmerkje voel ik niet als apart, maar ik ervaar het.  Mijn lijf gaat tintelen, branden, pijn doen en verstijven.

Is de gevoelservaring te lang dan kan ik niet meer lopen. Ik heb nu bijvoorbeeld nieuwe schoenen. Ik draag mijn schoenen tot ze compleet versleten zijn, want nieuwe schoenen zijn een drama. Er zijn dan andere drukpunten en vaak zijn het chemische synthetische stoffen. Ik verdraag alleen 100% katoen zoals ik eerder zei, en 100% katoenen schoenen zijn er niet.

Onbegrip. Mensen begrijpen het niet. 'Ik zie niets aan je, ja je loopt wat moeilijk, maar verder mag je niet zeuren; er zijn mensen die het erger hebben'. Ach, soms als ik daar wat kribbig van word, dan zeg ik: "1 dag mijn lijf voelen, dan spreken we elkaar weer". Ze hebben ergens wel gelijk, ik kan nog wat lopen en fietsen op mijn driewieler, maar áltijd die pijn, dat "piep"(censuur) gevoel in je lijf. Maar het is zoals het is...