PROSOPAGNOSIE:  Geen gezichten meer herkennen

Prosopagnosie of ‘gezichtsblindheid’ is het niet meer herkennen van gezichten. Dit wordt niet veroorzaakt door problemen met het zicht of de ogen zelf, maar door een beschadiging in het brein dat verantwoordelijk is voor het verwerken van gezichten.

Er zijn twee soorten prosopagnosie

• Prosopagnosie vanaf de geboorte. Hierbij is er geen sprake van hersenletsel.
• Verworven prosopagnosie. Dit betreft prosopagnosie dat ontstaan is na hersenletsel zoals na een herseninfarct of een trauma.

Soms kan de persoon met prosopagnosie nog wel bepaalde kenmerken van gezichten herkennen, zoals bijvoorbeeld een baard, borstelige wenkbrauwen, een bepaalde manier van lopen etc. Soms lukt het helemaal niet meer om een gezicht te herkennen. Ook niet van de eigen familie of partner.

Veel mensen hebben daarbij ook nog problemen met herkennen van andere aspecten van gezichten zoals het beoordelen van iemands geslacht, leeftijd, emoties of het volgen van de ogen. Sommige mensen met prosopagnosie herkennen zichzelf niet meer in de spiegel.

Een gerelateerd verschijnsel is het syndroom van Gapgras. Hierbij wordt een bekend persoon wel herkend, maar het gevoel van de vertrouwdheid of bekendheid ontbreekt. Er kan in dit geval gedacht soms gedacht worden dat iemand is vervangen door een dubbelganger.

Dagelijkse problemen

• Moeite hebben met het herkennen van directe naasten of soms zelfs jezelf
• Moeite hebben met het herkennen van mensen die eerder ontmoet zijn
• Het aanspreken van de verkeerde persoon, omdat ze voor iemand anders aangezien worden
• Niet kunnen volgen van plots in films en tv-programma’s
• Onzeker zijn in sociale situaties en deze soms vermijden, eventueel leidend tot sociale angst en depressies

Hersengebieden betrokken bij prosopagnosie

Hieronder is een plaatje afgebeeld van de hersengebieden die betrokken zijn bij het herkennen van gezichten. Bij prosopagnosie is er vaak een beschadiging in de gyrus fusiformis, (of fusiform gyrus) een winding onderaan in de hersenen (aangegeven in het blauw).

  
Wetenschappers hebben ontdekt dat in een bepaalde winding van de temporaalkwab, in de posterior superior temporal sulcus (pSTS) de plek zit waar gezichtsherkenning plaatsvindt.

Tips bij prosopagnosie

• Probeer te compenseren door op andere persoonskenmerken te letten, zoals bijvoorbeeld een bril of typerende kleding.

Engelstalig filmpje over een fotograaf die door een ongeluk geen gezichten meer kan herkennen: