Akinetisch mutisme is een syndroom, een gevolg van hersenletsel waarbij de persoon niet meer / verminderd spreekt (mutisme) en niet / verminderd beweegt (akinesie). De persoon kan iemand met de ogen volgen maar lijkt verder apathisch. Er is geen sprake van verlamming.

Waar in de hersenen?

Het kan komen door letsel aan beide kanten van de voorste hersenkwab (frontaal kwab) of doorbloedingsstoornissen van het hersengebied, waarbij de voorste hersenslagader bij betrokken is en bij schade aan de middenhersenen en de voorste cingulate gyrus (gordelwinding dat deel uitmaakt van het limbische systeem).

Echter het wordt ook gezien bij thalamusberoertes. De thalamus filtert prikkels en is betrokken bij het regelen van bewustzijn en emotie.

Bij welke aandoeningen?

Akinetisch mutisme komt ook voor in de laatste fases van de hersenziekte Ziekte van Creutzfeldt-Jakob (CJD), bij prioninfectieziektes, bij neurodegeneratieve ziektes bij zuurstoftekort in de hersenen en na contact met toxische stoffen (bijvoorbeeld tacrolimus en cyclosporine).
Dit gevolg is voor het eerst beschreven in 1941 (Cairns et al) bij een 14-jarig meisje met een cyste in het rechter laterale ventrikel (3e hersenkamer).