Herseninfarct / Beroerte CVA / Soorten hersenletsel hersenaandoeningen

Herseninfarct

LEES VOOR

Dit is een pagina met algemene uitleg over een herseninfarct.

De verschillende soorten herseninfarcten of bijhorende onderwerpen hebben ieder een eigen pagina:

De gevolgen per bloedvat

Covid-19 gevolgen

TIA

Wat is een herseninfarct?

(Ischemisch CVA)

Een herseninfarct ontstaat door een onderbreking van de bloedstroom door een hersenslagader (intracraniële slagader). Als het infarct optreedt in een hersenader heet het een sinustrombose.
Een herseninfarct leidt tot een tekort aan zuurstof en glucose in het gebied wat dat bloedvat juist zou moeten voorzien van deze voeding.

Als zo'n plotselinge onderbreking van de toevoer van voldoende bloed naar delen van de hersenen ontstaat, kunnen er hersencellen afsterven en functies uitvallen.

Dat kan komen door een bloedpropje dat het bloedvat dichtdrukt of door een dichtgeslibd bloedvat. Het kan ook komen door een forse plotselinge bloeddrukdaling waardoor delen van de hersenen geen bloed krijgen.

Een herseninfarct valt onder de verzamelnaam beroerte / CVA

'Beroerte' is een verzamelnaam voor zowel herseninfarcten en hersenbloedingen.

Een beroerte noemt men ook wel CVA, dat staat voor Cerebro Vasculair Accident.

Vrij vertaald is dit een ‘ongeluk in de bloedvaten van de hersenen’.

Hoewel er bij een hersenbloeding en een herseninfarct verschillen zijn in oorzaak, zijn er overeenkomsten dat ineens een deel van de hersencellen niet meer voorzien wordt van bloed met zuurstof en glucose. Ook bij een bloedvatscheuring (hersenbloeding) krijgt een hersengebied immers geen voeding meer.

De getroffene krijgt dan uitvalsverschijnselen, zoals bijvoorbeeld een verlamde arm, een scheve mond of diegene kan moeilijk praten. Een overzicht van álle symptomen staat op de pagina beroerte herkennen.

Waardoor ontstaat een herseninfarct?

Een herseninfarct kan ontstaan door:

Bloedstolsel, bloedpropje van elders uit het lichaam, (embolie) vaak door een hartritmestoornis (boezemfibrilleren).
Bloedstolsel, bloedpropje van een ongezond bloedvat, (thrombus).
Slagaderverkalking.
Door een ontsteking van de binnenwand van bloedvaten (vasculitis).
Stollingsziekten bijvoorbeeld lupus anticoagulans of APS, SLE (systemische lupus erythematodes), Trombotische Trombocytopenische Purpura (TTP), Paroxismale Nachtelijke Hemoglubinurie (PNH), Essentiële trombocytemie (ET); een myeloproliferatieve aandoening.
Bloedvataandoeningen bijvoorbeeld lacunair infarct of bij ziekten als CADASIL of RVCL.
Waterscheidingsinfarct; in het grensgebied van twee verschillende stroomgebieden van de grote hersenslagaders door onvoldoende doorbloeding door bloedverlies, een bloeddrukdaling, door micro-embolieën of door een ernstige afsluiting van de halsslagader (aorta carotis).

Helaas wordt niet altijd een oorzaak gevonden.

Een TIA is een afsluiting van een hersenbloedvat van voorbijgaande aard. Een TIA wordt ook wel een lichte beroerte genoemd. Er is een grensgebied getrokken van 24 uur. Als iemand na die 24 uur nog uitvalsverschijnselen heeft, valt het onder een herseninfarct.

Een herseninfarct als complicatie van een hartritmestoornis

Het hart heeft vier holle ruimtes; de linker- en rechterboezem (atrium) bovenin het hart en een linker- en rechterkamer (ventikel) onderin het hart. In de linkerhelft van het hart wordt het zuurstofrijke bloed verwerkt, en in de rechterhelft het zuurstofarme bloed. De kamers vormen de pompfunctie van het hart en de boezems zijn meer een verzamelreservoir.

Kamerfibrilleren (ventrikelfibrilleren) is een ernstige hartritmestoornis waarbij een hartstilstand optreedt.

Boezemfibrilleren (atriumfibrilleren) is een minder ernstige en veelvoorkomende hartritmestoornis. Het hart klopt dan onregelmatig en snel en de verschillende slagen zijn verschillend in sterkte. Het voelt alsof het hart op hol slaat.
Dat wordt een irregulaire pols genoemd. Het klopt wel 150 maal per minuut of sneller. Normaal gesproken is dat 60 of 70 slagen per minuut in rust.

De klachten die iemand met boezemfibrilleren kan bemerken zijn:

hartkloppingen,
hartbonken,
vermoeidheid,
minder goed kunnen inspannen,
kortademigheid,
transpireren,
druk of pijn op de borst,
duizeligheid,
flauwvallen,
hartfalen.

Deze klachten komen voor als het hart sneller klopt dan 120 slagen per minuut. Boezemfibrilleren kan ook voorkomen bij minder dan 120 slagen per minuut en dan heeft iemand er meestal niet veel last van of een onprettig gevoel.

Een van de belangrijkste complicaties van boezemfibrilleren, naast hartfalen, is een herseninfarct. Als de hartboezems zo snel kloppen, en niet effectief bloed naar de hartkamers kunnen pompen, kan bloed tot stilstand komen, meestal in de linker boezem van het hart. Stilstaand bloed gaat samenklonteren.

Als zo'n bloedpropje losschiet wordt dat het lichaam in gepompt. Het propje reist mee in de krachtige bloedstroom van de grote slagaders totdat het in een kleine slagader komt en niet verder kan. Als een kurk sluit het propje de slagader van het ene op het andere moment af. Het bloedpropje kan ook op de plaats van de afsluiting zelf ontstaan (trombose, thrombus) met een herseninfarct tot gevolg.

Het kan uiteindelijk leiden zelfs tot vasculaire dementie.

Daarom zal een arts, als hij de diagnose boezemfibrilleren gesteld heeft, antistollingsmedicatie geven. Het is daarom aan te raden om tenminste eenmaal per jaar een bloeddrukcontrole te laten doen. Bij klachten van een onregelmatige hartslag is het goed om een arts te raadplegen. Het kan een onschuldige voorbijgaande hartritmestoornis zijn, maar het kan ook ernstiger zijn met de klachten die we noemden bij boezemfibrilleren.

Uitvalsverschijnselen

Hoewel de oorzaak verschilt zijn de uitvalverschijnselen van een hersenbloeding en een herseninfarct gelijk.

Een infarct ontstaat snel en onverwacht en is aan de volgende symptomen te herkennen:

verlammingen in het gezicht (scheve mond bijvoorbeeld)
warrig spreken en denken
tintelingen
verstoring of verlies van het gezichtsvermogen, dubbelzien, wazig zien of
eenzijdige gezichtsvelduitval
ernstige hoofdpijn
duizeligheid en evenwichtsstoornissen
verlammingen, of een verdoofd gevoel of krachtsverlies
misselijkheid

Vrouwen vertonen vaker atypische symptomen zoals onder andere desoriëntatie, verwarring, bewustzijnsverlies. In geval van twijfel neem dan het zekere voor het onzeker, bel 112!
Een overzicht van álle symptomen staat op de pagina beroerte herkennen.

Van alle beroertes is:

80% een herseninfarct

20% een hersenbloeding

Bij een CVA in de rechterhersenhelft van de grote hersenen is de linkerkant van het lichaam verlamd, en andersom. Bij een CVA in de linkerhelft van de kleine hersenen is er uitval in de linkerlichaamshelft en andersom. Lees meer...:

Behandeling van een herseninfarct

Bij een herseninfarct door een bloedstolsel is trombolyse mogelijk binnen 4,5 uur na de eerste uitvalsverschijnselen, zoals een verlamming aan arm of been of moeite met praten. Bij trombolyse krijgt u een infuus met stolseloplossende medicijnen.

Deze behandeling beperkt mogelijk de schade na een herseninfarct. Bekijk het filmpje van het Atrium MC over trombolyse.

https://www.youtube.com/watch?v=oMBKk7o3WGQ
Trombolyse is behandeling voor een beperkte groep patiënten met een herseninfarct.

Een eerste voorwaarde is dat trombolyse binnen 4,5 uur moet plaatsvinden. De kans op herstel wordt steeds kleiner en de kans op complicaties (vooral op ernstige bloedingen) is relatief groot.

Daarnaast beoordeelt de neuroloog aan de hand van een CT-scan of er sprake is van een herseninfarct of hersenbloeding. Als de CT-scan tekenen van een bloeding laat zien is trombolyse niet mogelijk.

Trombolyse wordt verder niet uitgevoerd als:

de uitvalverschijnselen snel verminderen of gering zijn

de CT-scan een heel groot herseninfarct laat zien
de bloeddruk te hoog is
de glucosegehalte te laag of te hoog is
er een grote kans op bloedingen is, bijvoorbeeld door het gebruik van antistollingsmiddelen of heparine
iemand eerder een bloeding in of rond de hersenen heeft gehad
iemand een grote operatie heeft gehad in de 2 weken voor het herseninfarct
iemand een hartinfarct of bloeding in het maagdarmkanaal of urinewegen heeft gehad in de 3 weken voor het herseninfarct.

Meer info over trombolyse medicatie....bij acuut herseninfarct

Hersenbloedvaten

Op de pagina hersenbloedvaten leggen we alle gevolgen uit per bloedvat dat betrokken is geraakt bij een beroerte/ CVA. Met een schematisch overzicht van de gevolgen en de stroomgebieden per slagader.