Hersenletsel door blikseminslag /elektrische schok

Letsel door blikseminslag treedt op na blootstelling aan een milliseconde elektrische ontlading met zeer hoge temperaturen. Dit kan gebeuren omdat iemand rechtstreeks getroffen wordt door de bliksem, hoewel dit meestal de dood tot gevolg heeft.

Indirect bliksemletsel ontstaat als iemand een voorwerp waar de bliksem is ingeslagen aanraakt of zich er vlakbij bevindt. Dan ontstaat elektriciteitsoverdracht. Ook de elektriciteit via de grond een schok veroorzaken, waarbij de persoon weggeslingerd wordt.

Mogelijke problemen na blikseminslag en elektrische schok (elektrocutie):

• hartstilstand of onregelmatige hartslag
• ademhalingsstilstand
• bewustzijnsverlies tot coma
• geperforeerde trommelvliezen
• oogletsel als cataract
• tijdelijke verlamming benen/benen zien blauw
• stoornis in gevoelswaarneming bijvoorbeeld prikkelend, brandend gevoel (paresthesie)
• brandwonden op de huid (vertakkend, gestipt of gestreept patroon)
• letsel van weggeslingerd worden door de inslag
• inwendige bloedingen
• controleverlies van urine (incontinentie)
• geheugenverlies van voor het ongeluk (retrograde amnesie)
• cognitieve problemen, verwardheid, vertraagd denken, concentratieproblemen, problemen met geheugen van recente gebeurtenissen (korte termijngeheugen)
• overprikkeling op cognitief en zintuiglijk vlak
• persoonlijkheidsverandering (soms).

Wanneer een persoon een elektrische schok krijgt kan dit schade in verschillende lichaamsdelen veroorzaken. Uit onderzoek is gebleken dat de weerstand tegen stroomschokken in het zenuwweefsel lager is dan in andere organen.

Na een elektrische schok (elektrocutie) of blikseminslag kan het hart ophouden met pompen, waarna een reanimatie wordt gestart. Als iemand een reanimatie overleeft, kan er ook hersenletsel ontstaan zijn door zuurstoftekort.

Wanneer de schade begint in het ruggenmerg kan dit verweking van het ruggenmerg tot gevolg hebben waardoor bijvoorbeeld verlamming kan ontstaan.

Wanneer de schade begint in de hersenen kan de grijze stof worden aangetast. De grijze stof is als het ware de buitenkant van de hersenen en bestaat uit cellichamen van de zenuwcellen. Het is de schors (cortex) van de grote en kleine hersenen (cerebellum). De grijze stof in het ruggenmerg bevindt zich aan de binnenkant.

Een herseninfarct kan optreden door de onregelmatige hartslag en stolsel (embolie) – vorming.

Symptomen

Het kan zijn dat een patiënt na een elektrische schok bewusteloos is en geheugenverlies heeft. Ook kunnen de gevolgen pas na enige tijd optreden. Zelfs nog na geruime tijd.

Klachten doen denken aan synptomen bij de ziekte van Parkinson (parkinsonisme) of stoornissen in de kleine hersenen (cerebellaire stoornissen), aandoeningen van het ruggenmerg (myelopathie), onvoldoende functioneren van spieren (spinale musculaire atrofie) of een aandoening van zenuwen in armen of benen die gevoels- en bewegingsproblemen kan geven (sensorimotorische perifere neuropathie), chronische pijn of controleverlies over urine (incontinentie).

De gevolgen verschillen per getroffen persoon.

Behandeling

De behandeling is allereerst gericht op hartrevalidatie. Hersenletselrevalidatie wordt later opgepakt en afgestemd op de symptomen.

Voorkomen van blikseminslag

Binnenshuis

• vermijd contact met water/ neem geen douche, ga niet in bad, was je handen niet gedurende het onweer. (de waterleidingen kunnen de elektrische ontlading van de bliksem doorgeven)
• gebruik geen computers/telefoons/ bedrade audiokoptelefoons
• blijf uit de buurt van elektrische kabels
• schakel voor het onweer losbarst de elektrische apparaten uit (met overbespanningsbeveiliging voor stekkers en kabels kan je elektrische apparaten beveiligen tegen over-spanning)
• sluit deuren en ramen en houd afstand van deuren en ramen (glas kan breken en iemand kan getroffen worden door rondvliegend glas).

Buitenshuis

• vermijd hooggelegen gebieden als heuvels, bergen
• blijf weg boven op of langs een hoog gebouw
• vermijd open velden, akkers
• vermijd open water en blijf niet in de buurt van water
• vermijd metalen objecten, vermijd ook omheiningen en bedradingen van een hek
• schuil niet onder of nabij een alleen staande boom
• houd afstand van vijf meter van anderen.

Ervaringsverhaal

In deze link het ervaringsverhaal van Sabrina, een vrouw die onder water een elektrische schok opliep en daar hersenletsel aan overhield.