Methode All Inclusive helpt mensen met NAH terug naar de maatschappij

Mensen met een handicap moeten veel meer meedoen aan de samenleving. Dat vindt de Nederlandse overheid, en dat willen veel mensen zelf ook graag. Maar de maatschappij staat nog niet te popelen.

De directeur zorg van Siza maakte een aantal jaren geleden in de Verenigde Staten kennis met Angela Amado en haar methodiek om mensen te helpen hun leven vorm en inhoud te geven. Ze nodigde Angela uit om trainingen te geven aan medewerkers van Siza.

In 2012 werden introductiebijeenkomsten gehouden voor managers en teamleiders. Daarna zijn regionale werkgroepen gevormd. Ambulant begeleidster Nancy van den Heuvel was er vanaf het begin bij.

‘Wij waren gewend om vooral de dingen te zien die mensen níet kunnen’

Nancy: “Angela liet me op een heel ander manier naar mensen kijken. Wij waren gewend om vooral de dingen te zien die mensen níet kunnen, daarmee gooi je al veel deuren dicht.”

Weinig geloof in eigen kunnen
Voor de groepscursus van Siza werd gevraagd of iedereen een cliënt wilde meenemen, ik ben samen met Theo gegaan. Hij heeft in 1975 hersenletsel opgelopen. Hij heeft daarna nog wat gewerkt, met veel teleurstellingen, en na een paar jaar kwam hij thuis te zitten. Hij had weinig geloof in zijn eigen kunnen, met die paar jaar werkervaring.

Ik zei: "Volgens mij kan jij heel goed klussen". Theo was voor mij een uitdaging om weer de maatschappij in te helpen stappen. Aanvankelijk deed hij het echt voor mij, gaandeweg kreeg hij er plezier in, zijn zelfvertrouwen kwam terug. De deelnemers konden elkaar tijdens de bijeenkomsten heel goed konden ondersteunen in het benoemen van elkaars kwaliteiten. Als iemand zijn eigen kwaliteiten niet kon zien, hielp de groep daarin. 

‘Vorig jaar kreeg hij voor het eerst van zijn leven met Pasen een krentenbrood van zijn baas’

Speels
De methode wordt op een speelse manier ingezet. Er wordt gevraagd: Wat vind je leuk, waar ligt je interesse? Door de manier van samen verzinnen van mogelijke interesses, gaan cliënten zelf bedenken, wie kan mij daar bij helpen? Ik ben met hem meegegaan naar een werkgever die ik zelf nooit zou hebben bedacht om mee te starten. Ondertussen participeert hij al 2,5 jaar in dat bedrijf bij hem in de buurt. Twee keer in de week. En het gaat niet alleen om werk, structuur of contacten. Vorig jaar kreeg hij voor het eerst van zijn leven met Pasen een krentenbrood van zijn baas. Dat is toch anders dan dat je het uit liefdadigheid van de kerk krijgt?

Theo houdt bij dat bedrijf de hele buitenboel bij, dat is zijn taak. Hij voelt zich daar verantwoordelijk voor. De baas is echt blij met hem. Ze helpen elkaar dus. En het balletje rolt verder. Theo is een collega, hij gaat mee naar feestjes, zijn sociale netwerk groeit.

 
Behapbaar houden
Om het voor de participant te laten werken, geef je informatie over dingetjes die voor hem belangrijk zijn aan degene waar hij bij komt participeren. Dan ga je eigenlijk even naast de werkgever staan, om het voor hem behapbaar te houden. Een cliënt kan bijvoorbeeld geen namen onthouden. Dan leg ik uit: het is geen desinteresse, maar een gevolg van zijn hersenletsel. Omdat niet iedereen weet hoe hij met mensen om hoort te gaan die soms slecht verstaanbaar zijn of anders reageren oefenen we tijdens de bijeenkomsten hoe mensen kunnen reageren naar de deelnemer, en hoe je daar mee omgaat.

Netwerk betrekken

Het betrekken van het netwerken van de cliënt is heel fijn. Het is een pré omdat het netwerk de deelnemer goed kent. Samen kunnen ze tussen de bijeenkomsten door dan verder uitwerken waar ze zijn gebleven.

Wilde plannen
We kijken wat we van iemands plan kunnen realiseren. Het woord 'nee' komt niet aan bod. De deelnemer mag zijn grenzen opzoeken en daarbij dromen. Mensen werden voorheen narrig van dat inperken. En voelen zich nu gezien en gehoord, het contact met de omgeving wordt gelijkwaardiger. Men is zelfstandiger geworden, regelen meer dingen zelf.


Relaties
De uitgangspunten van All inclusive:

Spoor de kwaliteiten en vaardigheden van iemand op door met een nieuwe blik naar hem te kijken: waar gaat -vanuit hem zelf uit gezien- zijn bijzondere belangstelling naar uit?

1. Denk erover na waar die kwaliteiten tot hun recht kunnen komen en op welke plek de bijzondere belangstelling met anderen kan worden gedeeld.
2. Hoe kan de persoon zijn kwaliteiten samen met anderen inzetten en zo een bijdrage leveren aan de samenleving?
3. Voor begeleiders, familie en vrienden geldt: Hoe kunnen we een (nieuw) netwerk om deze persoon en zijn kwaliteiten en belangstelling opbouwen? Om die vraag te beantwoorden moet je de bestaande kaders los durven laten, nieuwe wegen inslaan, en goede afspraken met collega’s maken, zodat je de persoon kunt volgen als hij zijn bijdrage levert aan de samenleving.

De methode van All inclusive is gebaseerd op de werkwijze van Angela Amado.

Handleidingen en artikelen van Angela Amado, onderzoeker aan de universiteit van Minnesota, Institute on community integration, zijn te vinden op www.ici.umn.edu.

Bekijk het filmpje van  Nancy op de participatieplek van Theo

Vragen en Antwoorden

We hebben Nancy van den Heuvel enkele vragen gesteld over haar project om mensen met hersenletsel weer op vrijwillige basis te laten deelnemen aan de maatschappij. Om hun eigen kracht te  ontdekken en om zich weer van waarde te laten voelen. Zij geeft daarop antwoord.

• Vraag: Is All Inclusive jouw eigen bedrijf? Antwoord: Ja dat klopt. Ik heb met deze methode binnen de Siza gewerkt. Ik heb ervaren dat ik het iedereen gun om zich van betekenis te voelen, en heb dit besproken met mijn manager om het zelfstandig verder te doen.

• Vraag: Is het een re-ïntegratie concept naar betaalde arbeid of verschilt dat per persoon naar zijn/haar kunnen, en kan dat ook als vrijwillige arbeid in gezet worden? Antwoord: Het is geen re-integratietraject dit zou via het UWV lopen. Dit traject is voor degenen die buiten het reguliere traject vallen, en daardoor vaak jaren thuiszitten en zich niet gewaardeerd zien en voelen.Het is dus, in eerste opzet een vrijwilligersbaan waarin de deelnemer kijkt naar wat hij kan en wil.

• Vraag: Wat moeten de deelnemende mensen met NAH betalen, of wordt dit bekostigd vanuit de gemeente of vanuit de participant 'van de werkvloer'? Antwoord: Het is de bedoeling dat gemeentes of instellingen het aankopen en dit dan in hun participatieprogramma aan bieden aan hun inwoners of cliënten. Gemeentes verwachten namelijk van hun inwoners dat ze participeren, echter niet iedereen is in staat om maar zo te participeren. 

• Vraag: Hoeveel begeleiding krijgt een deelnemer en de werkgever van All Inclusive? Het ligt eraan welke deelnemers het zijn. Wij werkten met een contactpersoon, liefst iemand die de deelnemer goed kent, om met hen tussendoor de stappen uit te voeren. We zagen dat wat hulp tussendoor om tot actie te komen wel vaak nodig was. Hier moet dan naar gekeken worden of dat mogelijk is. In principe zijn de bijeenkomsten 5 keer.

• Vraag: Mag een participant zich afmelden van een taak als het niet mee zit een dag; energie fluctueert immers soms van dag tot dag. Antwoord: In principe is het de participatie van de cliënt / deelnemer. Het is dan belangrijk om te kijken waar dit niet erg is om een keer niet te komen. Ik had met mijn cliënt in eerste instantie afgesproken dat hij 2x2 uur zou gaan participeren. Hij kwam niet verder als 1,5 uur. Prima! Hij heeft aangegeven dat dit zijn max is. Het mooie van dit systeem is dat mensen hun eigen kracht gaan ontdekken. Dan zeggen ze niet af omdat ze niet willen, maar omdat het niet kan. Ze worden niet gedwongen om iets te moeten doen. Dat voelt heel anders.

• Vraag: Wordt er in het eigen netwerk gezocht of dragen jullie ook bedrijven aan?  Antwoord: Ik heb zelf het liefst dat mensen in hun eigen netwerk zoeken. Het is namelijk belangrijk dat er een klik is tussen de deelnemer en degene waar hij/zij bij participeert. Vaak zoeken ze dan iemand uit hun eigen omgeving, waardoor ze ook geen problemen met reizen hebben, wat tijd en geld kost en vermoeiend is soms. Maar nogmaals de deelnemer kiest!! Doel is niet terug naar werk, maar terug in de maatschappij! Deze man participeert bij een bedrijf, een ander doet het op een school, weer een ander helpt iemand thuis met computerles of geeft gastlessen op een school. Het is niet wat ik wil, maar wat de deelnemer wilt. Ik ben geen UWV die vastzit aan regels en wetten.

• Vraag: Zijn er ook andere diensten te verrichten dan wat we in het filmpje zien?  Antwoord: De man in het filmpje heeft hier voor gekozen. Vergeet niet dat hij zo'n 35 jaar niets heeft gedaan. Vegen betekent voor hem meedoen aan de maatschappij. Hij zorgt voor het visitekaartje van een groot bedrijf in zijn dorp, en hij hoort bij feestjes van het bedrijf samen met zijn vrouw. Hij heeft ook schaaklessen gegeven. Dit is echt voor de groep die vereenzaamt zeg maar, geen waarde voelt in de maatschappij. Anderen zullen waarschijnlijk via een terug naar werk traject via het UWV, en mogelijk in een aangepaste functie. 

Als mensen het idee hebben dat ze een baan aangeboden krijgen, kan ik me heel goed voorstellen dat ze teleurgesteld raken door deze methode. Er is echt een schifting tussen UWV klanten en mensen met een Wajong of WIA.

De wajonger of WIA klant kan dan op zoek naar iets wat hij/zij erg leuk vind om te doen en waar hij/zij dat in kan zetten. Het gaat niet om geld verdienen of een hoge functie bekleden, maar van betekenis zijn.

Deze meneer is dus ook zeker niet dom, maar kan toch niet een gewone baan hebben. Het is dus ook niet voor degenen die wel gewoon kunnen werken. Denk je eens in dat je al jaren thuis zit niets te doen, je krijgt een kans om wel je kwaliteit in te mogen zetten, dan raak je vast voldaan. En het is geen eindstation als je verder kunt!

• Vraag: Ik weet iemand die hier erg erg blij van zou worden, alleen die beste man woont in Friesland. Wat is het werkgebied /radius van jullie? Antwoord: Ons werkgebied is voornamelijk in de omgeving van Gelderland, natuurlijk kunnen andere opties besproken worden. Echter is het het mooiste als er in clubjes gewerkt wordt zodat men elkaar weer kan motiveren en ondersteunen. Misschien wil zijn gemeente er wel wat mee??

Neem vrijblijvend contact op met Nancy:

Nancy van den Heuvel

All inclusive participatiecoach

mail naar:  allinclusive@socialworker.net 

Facebook: https://www.facebook.com/allinclusiveparticipatiecoach.nl/?pnref=lhc