Hersenletsel bij een baby na schudden

Jaarlijks worden naar schatting 40 baby's in het ziekenhuis opgenomen met ernstig hersenletsel als gevolg van schudden. Veel jonge ouders beseffen niet dat het schudden van een baby dramatische gevolgen kan hebben. Baby's kunnen blijvend hersenletsel oplopen en meervoudig gehandicapt raken, of zelfs overlijden. 80% van geschudde baby's heeft blijvende, dus levenslange gevolgen.

We spreken hier niet over de plotselinge wiegendood of onverwachts overlijden van een kindje, dat afschuwelijk traumatiserend voor ouders kan zijn.
We praten hier over het schudden van een kindje om het stil te krijgen, of de oppas of ouders die het kind schudden uit paniek doordat het kindje zich verslikt heeft. Soms echter gebeurt het schudden tijdens het onkundig "spelen".

Het shaken baby syndroom wordt ook wel aan elkaar geschreven als shakenbabysyndroom. Andere namen zijn 'inflicted traumatic brain injury', dat staat voor 'toegebracht traumatisch hersenletsel' en SIS of het 'Shaken Infant Syndroom'.

 

De kinderen die het shaken baby syndroom hebben overgehouden, blijken vijf tot twintig seconden door elkaar te zijn geschud te zijn geweest.

Hersenletsel met grote gevolgen

De kinderen die het schudden overleven, hebben vaak blijvende hersenschade. Ze kunnen zwaar gehandicapt raken als ze niet overlijden. Denk bij gevolgen bijvoorbeeld aan:

Lees over alle mogelijke gevolgen van hersenletsel via deze link

Wat gebeurt er tijdens het schudden?

Het hoofd van de baby is relatief erg zwaar en groot en de nekspieren zijn nog niet erg sterk. Dit geldt overigens ook voor kinderen die al ouder zijn dan een jaar, ook al zijn de nekspieren bij hen wel sterker. Bij het schudden botsen de hersenen elke keer tegen de schedel aan. De hersenen liggen 'los' in een laagje hersenvocht in het hoofd.

Op en om de hersenen heen liggen bloedvaten die naar het hersenvlies toegaan, die komen door het schudden op spanning waardoor ze kunnen knappen, waardoor je hersenbloedingen krijgt.
De ogen van de baby bewegen ook door het schudden heen en weer waardoor bloedingen in de ogen kunnen ontstaan.

Vaak gebeurt het dat de nek breekt tijdens het schudden.

Tijdens het schudden kunnen de armen van de baby heen en weer mee zwieren, waardoor aan het einde van de arm botjes botbreuken kunnen ontstaan.


Vaak wordt een baby tijdens het schudden stevig vastgehouden bij het bovenlichaampje, waardoor door de knijpende handen ook breuken in de ribben kunnen ontstaan.

Mogelijke aanwijzingen/symptomen van het shaken baby syndroom

Letsel is niet altijd direct zichtbaar. Het kan zich ontwikkelen in de uren na het schudden.
Ziet u een van onderstaande symptomen, bel 112 en raadpleeg acuut een dokter! Vertel eerlijk wat er gebeurd is of vertel je vermoedens, zodat de diagnose zo spoedig mogelijk gesteld kan worden.

  • ademhalingsproblemen
  • overgeven
  • epileptische aanval
  • slapte of stijfheid in armpjes of beentjes
  • slaperigheid
  • bewusteloosheid
  • bleekwitte of blauwige huid
  • prikkelbaarheid, ontroostbaar
  • moeite met slikken of zuigen
  • blauwe plekken en zwellingen

Heb je vermoedens van kindermishandeling bel Veilig Thuis op 0800-2000 (gratis en 24/7 bereikbaar).

Hoeveel baby's per jaar?

Uit Nederlands onderzoek bleek enkele jaren geleden dat 1 op de 20 baby's in Nederland wel eens geschud, geslagen of gesmoord wordt met een kussen, als het kind niet wil ophouden met huilen.
Ouders die erg moe zijn of alcohol of drugs gebruikt hebben of veel stress ervaren lopen eerder het risico om in hun frustratie over het huilen, over te gaan tot zulke handelingen om een kindje stil te krijgen.

Voorlichtingsfilm en tips

Sinds enkele jaren krijgen alle kersverse ouders in Nederland kort na de bevalling een voorlichtingsfilm te zien over het Shaken Baby Syndroom. Onder begeleiding van een kraamverzorgende zullen beide ouders de film bekijken. De makers van deze video, het Onderzoeksinstituut TNO en het Wilhelmina Kinderziekenhuis wilden op deze manier het aantal shaken baby's in ons land halveren.

Besef dat ook de oppas in frustratie een kind kan schudden.

Tips:

  • Leg je baby veilig weg als het blijft huilen.
  • Loop de kamer uit als je zelf te gestrest bent.
  • Kom pas terug als je gekalmeerd bent of:
  • Bel iemand die jou kan helpen en die de zorg even over kan nemen voor jouw kindje.
  • Zoek hulp bij familie of vrienden, dokter of consultatiebureau.
  • Neem regelmatig tijd voor jezelf.
  • Vertel iedereen die jouw kindje verzorgt over de gevaren van het schudden van een baby.
  • Lees via deze link zo ga je met een baby om die veel huilt.
  • Lees hier wat je wél moet doen als je kind zich ernstig verslikt.

Halvering

In Canada en de Verenigde Staten hebben gerichte voorlichtingsfilms over het Shaken Baby Syndroom geleid tot een halvering van het aantal geschudde kinderen. Naast het zien van de video krijgen ouders met een huilbaby gerichte adviezen waardoor het huilen binnen een week met 40% afneemt.

Age-related incidence cruve of hospitalized Shaken Baby Syndrome cases: Convergent evidence as a trigger to shaking (Barr, Trent & Cross 2006) https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0145213407001032?via%3Dihub

Liever geschokt door deze video dan een geschudde baby

Bekijk de 3d animatie van wat er gebeurt in de hersenen tijdens het schudden hier... Soms hapert het geluid. Als er geen geluid is: Eerst wordt de normale bloedtoevoer, prikkelgeleiding en ademhaling getoond, later de effecten van het schudden op de bloedvaten→ een hersenbloeding volgt, verstoring van de zenuwprikkels→ hersenzenuwscheuring→ verlamming, oogbloedingen en de ademhaling stopt.

Voor altijd functioneren als een baby van vijf weken oud en volledig gehandicapt

Het onderstaande (Engelstalig) filmpje is het schokkende beeldverhaal van McKynzee, die het schudden overleefde. Ze is verlamd, spastisch, heeft cerebrale parese, is blind, ze heeft epilepsie en een waterhoofd en functioneert als een baby van vijf weken; aangewezen op een rolstoel voor de rest van haar leven. 
(P.S. hoewel het eerste deel goede informatie geeft zouden wijzelf niet kiezen voor het openbaar aanklagen van de 'dader' via een filmpje...)

Shaken baby simulator

In Amerika is nu een simulator ontwikkeld door University Hospital, waarbij de beschadigde gebieden oplichten bij het schudden van de simulator-baby met de naam "Hope". "Hope" laat zien hoe enkele seconden van wanhoop of woede om de baby rustig te krijgen, verwoestend kan zijn voor de hersenen. 'Hope' staat op onderstaande afbeelding.
Bekijk de Engelstalige video-aankondiging van deze simulatie-baby hier...