Corona en hersenletsel

 

afbeelding: https://nyheder.tv2.dk

Zijn mensen met hersenletsel kwetsbaar voor het Corona virus?

Geen hersenletsel is gelijk en de achterliggende conditie van de mensen met hersenletsel verschilt per persoon en per leeftijd. Factoren die van belang zijn, zijn chronische vermoeidheid, cognitie, andere ziektebeelden en al dan niet fysiek fit zijn en goed kunnen ophoesten.
Ook de oorzaak van het hersenletsel kan een aanwijzing zijn voor de kwetsbaarheid. Ook hangt kwetsbaarheid af van de situatie hoe iemand woont. Woont de persoon alleen of in een groot gezin waar anderen het virus kunnen meebrengen?

Hersenletsel en verhoogde kwetsbaarheid:

We beseffen dat deze lijst niet compleet is. We doen ons best deze lijst uit te breiden.
We sommen ook de groepen mensen op die in zijn algemeenheid kwetsbaar is. Dan kan je zien of je daar ook onder valt of niet.


Kwetsbare groep
In het algemeen zijn mensen kwetsbaarder die vallen in de groep:

  • ouderen (meestal wordt uitgegaan van 70 jaar en ouder)
  • mensen met chronische hart- en vaat aandoeningen, hartfalen
  • hoge bloeddruk
  • afwijkingen en functiestoornissen van longen en luchtwegen, COPD, astma
  • diabetes
  • leveraandoeningen
  • ernstige nieraandoeningen die leiden tot dialyse of niertransplantatie
  • verminderde weerstand tegen infecties;
    • na orgaantransplantatie
    • door medicatie tegen auto-immuunziekten
    • bij bloedziekten (hematologische aandoeningen)
    • bij afweerstoornissen waar een behandeling voor nodig is
    • bij chemotherapie en/of bestraling bij kanker
  • HIV infectie
  • rokers
  • mensen met overgewicht
  • mensen die gevoelig zijn voor luchtweginfecties
  • andere kwetsbare gezondheid.


De vraag is of zwangeren onder kwetsbare groepen vallen. Daarover is nu nog weinig bekend.

Er wordt wel verondersteld dat er interactie kan zijn tussen de verschillende medicijnen die mensen slikken en het coronavirus.


Of mensen besmet worden hangt af van de mensen die in hun omgeving komen en van het eigen gedrag. Neem de maatregelen in acht die worden geadviseerd. Wel kunnen kwetsbare mensen ernstiger ziek worden en complicaties krijgen die mogelijk fataal kunnen worden. Omdat ze kwetsbaar zijn moeten ze zoveel mogelijk thuis blijven en niet in gezelschap komen.

Lees meer bij het RIVM

 

Verspreiding van het virus

Het coronavirus verspreidt zich vooral via nies- en hoestdruppeltjes en handen. Het komt het lichaam binnen via mond, neus of ogen (slijmvliezen).
Het virus kan direct van mens op mens worden overgedragen of (voor beperkte tijd) via oppervlakken zoals deurklinken. Het kan ook meegebracht worden via de zool van de schoen, als iemand per ongeluk op straat in besmet speeksel heeft getrapt.

 

De meeste druppels die iemand uit niest of uit hoest zijn zwaar en vallen daardoor op de grond. Hele kleine druppeltjes virus – aerosolen – kunnen blijven zweven. Er zijn overtuigende aanwijzingen, beschreven in buitenlandse studies, dat deze virusdruppeltjes, deze aerosolen, gedurende langere tijd (uren) in de lucht kunnen blijven hangen en daarmee mensen alsnog kunnen besmetten. Zeker ook in afgesloten slecht geventileerde ruimtes, denk hierbij ook aan liften!

Bewezen is dat in een afgesloten lift virussen in aerosolen nog twintig minuten kunnen zweven. Aerosolen worden verspreid bij uitademing, spreken, met name luid spreken en zingen.
Het belangrijkste advies: ventileer door ramen open te zetten. Het virus gedijt niet goed op buitenlucht.

 

Een geïnfecteerde persoon besmette in het begin gemiddeld twee à drie anderen. Maar als die ook op hun beurt twee of drie anderen besmetten en die op hun beurt ook enz. enz. dan heb je enorme gevolgen. Alle maatregelen zijn genomen om de reproductiegraad R omlaag te brengen, dus het aantal mensen dat een ziek iemand kan besmetten. Dat getal moet onder de 1 blijven. R <1

 

Ziektebeloop
De ziekte zelf heet COVID-19. Dat is de afkorting van Corona Virus Disease, ontstaan in 2019.

De eerste klachten zijn: verkoudheidsklachten (zoals neusverkoudheid, loopneus, niezen, keelpijn) en/of hoesten, benauwdheid, verhoging of koorts of plotseling verlies van reuk en/of smaak (zonder neusverstopping). Het advies is dan om je te laten testen.

Alles draait om het uithoudingsvermogen van het lichaam om te kunnen vechten tegen het coronavirus, dat de luchtwegen binnendringt.

 

Het virus hecht zich als eerste aan de luchtwegwand. Afweercellen van het lichaam proberen het virus uit te schakelen. Het lichaam probeert het virus uit te hoesten. Als dat uitschakelen niet lukt, gaat het virus zich vermenigvuldigen en raken de luchtwegen geïrriteerd. Daar ontstaat de eerste ontsteking.

 

Er ontstaat een kriebelhoest. De meeste mensen kunnen griepachtige symptomen krijgen als hoesten, snotneus en grieperig zijn en soms misselijkheid en/ of spierpijn hebben. Zie de paragraaf symptomen van corona.
Hoesten is inspannend. Dat vergt een goede conditie die niet iedereen heeft.

Als het lichaam niet voldoende afweer heeft, kan een longontsteking ontstaan, waarbij iemand kortademig kan worden en koorts optreedt. Dan moeten de longen harder werken. Iemand gaat dan sneller ademen om toch zuurstof binnen te krijgen. Dat kan uitputtend zijn.
Ontstekingsvocht kan in de longen opstapelen waardoor zuurstof niet goed opgenomen kan worden. De longen gaan vocht lekken. Het zuurstofgehalte (saturatie) in het bloed kan enorm snel zakken, omdat door al het vocht in de longen geen zuurstof opgenomen kan worden.

Het hart moet harder werken om het weinige zuurstof snel rond te pompen. De vraag is of dat hart dat aan kan?
De nieren kunnen uitvallen, er kunnen stolsels op treden in het bloed. Daardoor kunnen de nieren en andere organen uitvallen en herseninfarcten ontstaan.

De belangrijke vraag is dus ook hoe de conditie is van de persoon en of er meerdere aandoeningen een rol spelen.

 


Verschillen

Besef dat een pollenallergie ook klachten kan geven, dat niet hetzelfde is als corona besmetting. Klachten zijn dan geïrriteerde ogen, neus en keel. Pijn is geen doorsnee symptoom van een allergie, maar eventueel wel van een verkoudheid.
Een pollenallergie geeft nooit een koortsaanval.
Een gemiddelde verkoudheid duurt ongeveer 5-10 dagen. Allergieën kunnen weken tot maanden duren.
Allergieën kunnen je vermoeid maken, maar ze zullen geen ernstige spier- of gewrichtspijn veroorzaken.

Symptomen van allergieën

  • Jeukende, brandende ogen
  • Verstopte neus, kriebel in de neus
  • Niezen


Symptomen van een verkoudheid

  • Verstopte neus / loopneus
  • Spierpijn
  • Niezen
  • Keelpijn
  • Soms vermoeidheid
  • Zelden droge hoest
  • Zelden kortademigheid
  • Zelden hoofdpijn

 

    Symptomen van de griep óf het coronavirus

    • Verkoudheidsklachten
      • neusverkoudheid, loopneus, niezen,
      • keelpijn
      • hoesten, benauwdheid,
      • verhoging of koorts
      • plotseling verlies van reuk en/of smaak (zonder neusverstopping).

    Het advies is om je te laten testen.

    • vermoeidheid en zwakte
    • pijn in het lichaam en gewrichten
    • hoesten
    • verergering van symptomen
    • soms verwardheid en neurologische klachten


      Symptomen van luchtverontreiniging

      Luchtverontreiniging (fijnstof, ozon en zwaveldioxide en stikstofdioxide) kan ook dezelfde klachten geven als bij coronabesmetting, zie teletekstpagina 711 en 712. Betere informatie dan op teletekst pagina 712 over gezondheidsklachten, vind je op de Belgische site zie deze link.

      Symptomen door het coronavirus volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)

      De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft in China geïnventariseerd wat de meest voorkomende symptomen waren bij de patiënten daar:

      • Koorts (88 %)
      • Droge hoest ( 68%)
      • Vermoeidheid (38%)
      • Slijm ophoesten (33%)
      • Benauwdheid (19%)
      • Keelpijn, hoofdpijn, spierpijn (14%)
      • Verstopte neus (5%)
      • Diarree (4%)
      • Ophoesten van bloed (1%)

      1% is 1 mens per 100 gemeten mensen. 1% van 1000 zijn 10 mensen. 1% van 10.000 zijn 100 mensen.

      We horen steeds vaker berichten dat mensen ook met neurologische klachten opgenomen kunnen worden zonder hoesten of koorts, en dan Covid-19 blijken te hebben. We hebben over de neurologische gevolgen van Covid-19 een speciale pagina gemaakt.

      Genoemde klachten (niet bij allen dezelfde klachten):

      Uiteindelijk kan iemand ook hersenletsel of andere neurologische en cognitieve klachten overhouden aan de ziekte Covid-19.

      We beseffen dat het coronavirus zich onder andere verspreidt via nies- en hoestdruppeltjes en hele kleine druppeltjes virus – aerosolen – die kunnen blijven zweven. Ventileer een ruimte dus goed.

      Voel je je ziek?
      Thuisarts adviseert:

      Bel de huisarts als:

      • Je koorts hebt (38 graden of hoger).
      • Je kortademig bent, hoest en/of moeite hebt met ademhalen.
      • Je zieker wordt.
      • Je meer in de war raakt.
      • Je medische zorg nodig hebt of als je ouder bent dan 70, en minder weerstand hebt en koorts krijgt.

      De huisarts vertelt dan wat je moet doen. Je moet misschien getest worden of naar het ziekenhuis. 
      Ga NIET naar de huisarts of huisartsenpost toe. De kans dat je anderen dan besmet is groot. Bel hen eerst op.

      Bekijk het filmpje van Thuisarts.nl

       


      Adviezen

      • Probeer je gezicht niet aan te raken; neus, mond en ogen.
      • Houd minimale afstand van anderhalve meter aan tussen mensen en minimaal twee meter bij mensen die hoesten of niezen.
      • Vermijd handcontact.
      • Vermijd gezelschap /meerdere mensen in een ruimte. Beperk het sociale contact tot het uiterste minimum.
      • Hoest of nies in de binnenkant van de elleboog of in een papieren zakdoekje.
      • Gebruik papieren zakdoekjes en gebruik ze slechts eenmalig.
      • Ventileer je huis, of andere ruimtes waarin je moet verblijven, goed
      • Desinfecteer oppervlakten in huis die vaak gebruikt worden. Denk daarbij ook aan het toetsenbord van de computer en de muis, telefoon en afstandsbedieningen.
      • Als je in een papieren zakdoek niest of hoest, dek de neus dan ook af.
      • Gebruik binnenshuis binnenschoenen die je niet buiten gebruikt, i.v.m mogelijk speeksel aan de zool die van buiten naar binnen wordt meegedragen.
      • Eet gezond.
      • Zorg voor voldoende slaap (waar mogelijk).
      • Zorg voor lichaamsbeweging (waar mogelijk). On line zijn er beweegprogramma's.
      • Probeer je dagstructuur of dagritme te handhaven.
      • Het aanschaffen van een apparaat dat de lucht reinigt en ionisatoren kunnen helpen.
      • Beperk of doseer het kijken naar het Journaal of actualiteitenprogramma's over het corona virus.
      • Probeer ontspanning en rust in je dag op te nemen. Besef dat ontspanning erg belangrijk is, maar wissel dat ook af met andere dingen.
      • Geloof niet alles wat op social media staat. Check de bron.
      • Probeer te leven bij de dag. Maak je geen zorgen voor de dag van morgen.
      • Probeer om geen doemscenario's voor je geest te halen. Dat zijn geen helpende gedachten.
      • Kijk eens bij het hoofdstuk "Afleiding" "eenzaam" of "bang"
      • Heb je snel last van onderprikkeling, zoek dan telefonisch contact met mensen of maak een lijst (mogelijk met behulp van je individuele begeleider) van taken of klussen én leuke dingen die je kan doen. Of waar je energie van krijgt.

      • Heb je last van (cognitieve en of emotionele) overprikkeling door deze tijd, probeer dan echt afstand te houden tot het nieuws en hanteer wel de hygiëne maatregelen.
        Besef dat andere lotgenoten misschien nu sneller in paniek zijn en paniek kan net zo snel verspreiden als een virus. Zoek deze mensen dan niet op op social media.  Houd je rusttijden aan. Wissel inspanning af met ontspanning en wissel waar mogelijk ook af met fysieke inspanning (beweging). Besef dat cognitieve overprikkeling je uitgeput kan maken en dat je daardoor kwetsbaarder bent. Ook chronische stress maakt kwetsbaar. Probeer dus rust te zoeken.


        Bij zintuiglijke overprikkeling door drukke gezinsleden is ons advies om het gesprek aan te gaan. Deze regels te laten lezen en hen te laten beseffen dat je erg uitgeput kan raken door overprikkeling. Dat maakt je tot een kwetsbaar mens als je uitgeput bent. Laat de huisgenoten je ontzien en vraag hen om lawaaiklussen niet in deze tijd uit te voeren. Vraag kinderen om naar een andere ruimte te gaan om te spelen en als ze in dezelfde ruimte zitten, vraag hen dan een koptelefoon op te doen als ze spelen op hun I pad Tablet of tv kijken.

        Waar mogelijk vraag je huisgenoot dit bericht ook te laten zien aan de directe buren met klusgeluiden. Laten de buren beseffen dat je kwetsbaar bent met veel stress en uitputting.

       

      • Bemoedig anderen waar mogelijk. Breng afleiding middels het delen van leuke foto's of van lekker receptjes. Schrijf brieven of bel op (als je weet dat iemand het waardeert om te telefoneren; niet iedereen kan snel omschakelen met hersenletsel).

       


      Corona onderwerpen die mogelijk belangrijk kunnen zijn:

       

         

        Andere talen:
        Er zijn 4 up-to-date vertalingen van de coronavirus-maatregelen in eenvoudige taal.

        Turks: https://www.pharos.nl/koronavirusu/
        Arabisch: https://www.pharos.nl/فيروس-كورونا/
        Tigrinya: https://www.pharos.nl/ኮሮና-ቫይረስ/
        Engels: https://www.pharos.nl/the-coronavirus/

         

        bron:https://www.facebook.com/PharosUtrecht/posts/1388583184636837    

        en https://www.pharos.nl/kennisbank/begrijpelijke-informatie-corona-virus-informatiekaart/?fbclid=IwAR16Si8ozBoo3zVaMgAkx0HzcoqRl4CzHYsiqgKoKjyXHD1BKTjD26Hn52s 

        Wanneer moet je je handen wassen?

        • Als je handen vuil zijn.
        • Voor het klaarmaken van eten; en na aanraken van rauw vlees.
        • Voor het eten.
        • Na een toiletbezoek.
        • Na hoesten, niezen in de handen (Nies of hoest in de arm of in papieren zakdoek!)
        • Na het snuiten van de neus.
        • Na het buitenspelen.
        • Na het verschonen van een kind.
        • Na het aaien of knuffelen van (huis-)dieren (als er meerdere mensen zijn die het dier aaien).
        • Na het schoonmaken.
        • Nadat je een vaatdoekje hebt gebruikt.

         

        Hoe moet je je handen wassen?

        Volg tijdens het handen wassen de volgende stappen:

        • Maak je handen goed nat met water.
        • Neem wat vloeibare zeep uit een pompje. Een blok zeep kan bacteriën bevatten.
        • Wrijf de handen lang genoeg over elkaar, zorg dat de boven- en onderkant (handpalm en handrug) goed bedekt zijn met zeep.
        • Wrijf hierbij goed alle vingertoppen in en bij de nagels.
        • Wrijf ook tussen de vingers en tussen de duimen.
        • Neem ook de polsen mee.
        • Was minimaal 20 seconden.
        • Spoel de zeep zorgvuldig af met stromend water.
        • Droog je handen goed af, vergeet hierbij niet de huid tussen de vingers.
        • Bij het drogen van de handen kunnen er ziekteverwekkers op de handdoek komen. Gebruik daarom keukenpapier of droge handdoeken.
        • Gebruik geen natte handdoeken. Doe stoffen handdoeken na een dag in de was of eerder als ze nat waren. Was ze op 60 graden of warmer.

        https://youtu.be/G6uBxC1yZfk 

        Er kunnen wondjes ontstaan bij te vaak handen wassen. Probeer dan de handen te deppen en niet droog te wrijven. Laat de handen niet aan de lucht drogen. Gebruik dan vette crème of vaseline op de handen in de nacht.

        filmpjes credits: https://limoon.nl/

        Deze tekst valt onder onze disclaimer.
        bronnen o.a WHO, RIVM,  longartsen, intensive care artsen, Liverpool Drug interaction group, Pharos, organisaties voor individuele begeleiding en behandeling en woonlocaties, lotgenotengroepen , KPN, ZIGGO en Hersenletsel-uitleg.
        Missen wij u als bron, meld het ons dan zo spoedig mogelijk! Dank u.