Twee of meer dingen tegelijk kunnen doen (multitasking), is meestal verstoord na het hersenletsel. Zo'n onzichtbaar gevolg van hersenletsel heeft een enorme impact op het leven.

Verdeelde aandacht

Multitasking hoort bij het verdelen van de aandacht; een cognitieve taak. De aandacht op meerdere dingen tegelijk richten.
Het kunnen opbrengen van verdeelde aandacht is voor veel alledaagse zaken en taken nodig. Denk aan het koken waarbij meerdere pannen op de kookplaat staan. Autorijden, terwijl je naar de radio luistert. De ondertiteling lezen van de televisie en tegelijkertijd de film kunnen volgen. Telefoneren en aantekeningen maken of typen. Telefoneren en koken. Autorijden en schakelen. Het is vaak óf óf. Of de aandacht op het verkeer houden maar dan kan iemand zich niet of minder goed concentreren op het schakelen. (Ook afhankelijk van de locatie van het letsel) Luisteren naar iemand (of naar de kinderen) terwijl je tegelijkertijd je antwoord overdenkt. 
'Praten en breien tegelijk', zoals het spreekwoord luidt.
Voor sommige mensen is het door veel oefenen een automatisme geworden en daardoor makkelijk. Maar voor veel gezonde mensen (zeker ook voor mannen), kan het al een uitdaging zijn.

Teveel
Deze voorbeelden zijn gelijk de voorbeelden waar het mis kan gaan bij mensen met hersenletsel. Tegelijk lopen en praten, denken en handelen, luisteren en doen zijn cognitief vermoeiende dingen.

Iemand kan volkomen van slag zijn als het brein ineens twee taken tegelijk moet doen. Diegene kan de draad kwijt zijn en de taak daarna met zeer grote moeite, of niet, af kunnen ronden.
Als daar een achtergrondgeluid bij komt, kan het ineens teveel zijn voor het brein. Dat is vaak waar de irritatie begint.
Met name als de persoon met hersenletsel deel uit maakt van een gezin of gezelschap, (denk aan groepsactiviteit) kunnen de gewone achtergrondgeluiden (ineens) teveel zijn.

Daarnaast speelt de vertraagde informatieverwerking een grote rol of het tegelijk overzien wat er gedaan moet worden en tegelijkertijd de tijd bewaken (executieve functies). Veel hersengebieden worden tegelijkertijd ingezet, waarbij het getroffen hersengebied, waar het letsel zit, vertraging geeft. Op de pagina aandacht en concentratie, leggen we de verschillende hersengebieden uit, die betrokken zijn.

Als de persoon tevens prikkelgevoelig is, dan kunnen visuele prikkels (denk aan patronen zien, lichtinval, schaduwen zien, veelheid van spullen zien), geuren, geluiden, aanrakingen teveel zijn en tot overprikkeling leiden. Een zintuiglijke prikkel moeten verwerken is namelijk al een tweede taak voor het brein.


Moeite met prioriteiten stellen
Door het gebrek aan overzicht is het vaak moeilijk om prioriteiten te stellen. Een gemis aan overzicht kan zich ook uiten in problemen hebben met plannen en organiseren. Een opdracht of taak bestaat vaak uit deeltaken, die stuk voor stuk een enorme uitdaging kunnen vormen of een onneembare hobbel.Zie de specifieke pagina achter deze link.


Moeheid speelt altijd een rol
Als iemand aandacht en concentratieproblemen ervaart, zal diegene merken dat het op het ene moment beter gaat dan op het andere moment. Dit kan bijvoorbeeld afhankelijk zijn van het tijdstip, of iemand een drukke dag achter de rug heeft, of dat diegene vermoeid bent.

Daarentegen kan het onmogelijk zijn om twee dingen tegelijk doen (multitasking) of iemand zich nou moe of fit voelt. Maar in het algemeen geldt dat mensen met hersenletsel sneller moe zijn en dat taken dan (nog) moeizamer gaan.

Vermoeidheid, hoofdpijn, duizeligheid en andere fysieke zorgen leiden altijd tot lagere niveaus van presteren.

Rekening houden met

Het is van het grootste belang dat de naasten én de samenleving deze onzichtbare gevolgen onderkennen. Zodat iemand taken kan krijgen die in het eigen tempo, dus zonder tijdsdruk en zonder afleidende factoren eventueel wèl gedaan kunnen worden (afhankelijk van de ernst van het handicap).
Mensen met hersenletsel kunnen zelf duizenden voorbeelden geven van de combinatie van taken die niet meer gedaan kunnen worden, en die tot enorme overbelasting en zelfs uitputting kunnen leiden.
Probeer hier rekening mee te houden.

Soort hersenletsel

Mensen met een traumatisch hersenletsel vertonen met name problemen met aandachtstaken die onder tijdsdruk moeten worden uitgevoerd (gerichte en verdeelde aandacht). Toch kan een taak als koken passen bij het onder tijdsdruk moeten uitvoeren van... Zelfs het lezen van een ondertiteling op televisie moet op tempo gedaan worden. Wie één zin niet voldoende meeleest, kan de clou missen.

Ongeveer 40% van de mensen met een CVA (beroerte) vertoont in meer of mindere mate stoornissen en beperkingen in de aandachtsfuncties. 

Lees meer: