Tips voor hersenletsel getroffenen
Deze tips vallen onder ons auteursrechtbeleid als je meer dan 4 tips tegelijk deelt en of als je er een verdienmodel aan over houdt. Kennis moet gratis beschikbaar blijven is onze visie. Met uitzondering van de tips van Mezzo over het keukentafelgesprek.
Mensen met hersenletsel kunnen een redelijk stabiel leven leiden als aan de randvoorwaarden voldaan wordt en preventief maatregelen genomen worden voor noodsituaties.
Een voorbeeld van een preventieve maatregel is bijvoorbeeld een ingepakte tas in de kast zetten, voor het geval van een acute ziekenhuisopname. Een stappenplan wat er moet gebeuren als de kat ziek is, als er waterschade is? Etc. etc. Een andere preventieve maatregel is het uitprinten en lamineren van onze downloadkaartjes om snel je situatie te kunnen toelichten.
Doordat het leven niet planbaar en onvoorspelbaar is, komen mensen met hersenletsel vaker in de knel.
TIPS
- rust, regelmaat, orde, overzichtelijkheid zijn de basisvoorwaarden voor iedereen met hersenletsel. Als je de randvoorwaarden met rust creëert en voor extreme omstandigheden preventief uitgeschreven stappenplannen klaar legt, eventueel al een tas gevuld klaar legt, ben je al veel onrust voor.
- creëer je eigen plek (in eigen huis of zelfs een logeerplek) om terug te trekken, te ontprikkelen of om recht te trekken
- alles kost inspanning ...alles kost energie .. vreet energie....
- communiceer: het is geen onwil als je (...) (iets vergeten bent, te moe bent, je 'anders' gedraagt en zie verder alle onzichtbare gevolgen)
- gebruik een checklist wat je niet moet vergeten en werk die af
- geef alles een vaste plek
- gebruik (kleuren-)stickers om dingen uit elkaar te houden
- maak je huis (of eigen plek) prikkelarm en geordend eventueel samen met iemand
- heb je last van het felle licht op je computer, telefoon, iPhone of iPad? Download gratis f.lux software die het licht aanpast! https://justgetflux.com
- wissel inspanning met ontspanning regelmatig af
- plan niet teveel op één dag
- plan rustdagen in
- houd een vaste routine aan voor zowel de dag als per week, weekplanning en dagplanning
- af en toe een 'break in de week' is van harte gegund, luister hierin ook naar je lichaam - als er meer rust nodig is.
- las vaste pauzes in
- zeg nooit meteen ja of nee, maar geef jezelf denktijd
- spreek op een vast moment in de week dingen door bijvoorbeeld over de relatie, de kinderen, de emoties. Als je niet rustig bent op dat moment vraag dan een uitstel aan. Praten in een emotionele toestand, maakt meer kapot dan je lief is.
- maak vooraf vaste afspraken dat je irritaties of ruzies uitpraat op een rustig moment. Het liefst overdag.
- als je geïrriteerd wordt of boos op je huisgenoten trek je dan even terug; Time Out en praat het uit als je weer rustig bent.
- leer al in het revalidatiecentrum de sociale media gebruiken, een nieuwe wereld gaat dan open
- leer (weer) twitteren, je leert dan in korte zinnen denken
- soms is twitteren, mailen of whatsAppen makkelijker dan praten
- mailen werkt prettiger dan onverwachts telefoneren, zeg dat ook tegen je vrienden en familie
- leg uit aan anderen: we kunnen niet zo makkelijk omschakelen van het ene naar het andere (onverwachts telefoontje- ander onderwerp -enzovoorts)
- vraag of de ander in korte duidelijke zinnen wil praten, en niet in ellenlange instructies. misschien is een korte uitleg op geplastificeerd kaartje handig
- gebruik een geheugensteuntje als vaste memo-schrijfboekjes, agenda, whiteboard of een opgenomen bericht in je smartphone, nieuwste app, kalender, een dagboek, een communicatieschrift een weekplanning en dergelijke
- ontwijk spitsuren
- als je wel goed uitgerust bent is het soms fijn om de grenzen uit te proberen
- doe geen twee dingen tegelijk (zoals koffie zetten en gesprek voeren)
- vermijd tijdsdruk
- hou regelmatig kleine pauzes
- zorg voor rust en verminder afleidende factoren
- mensen leren vaak gaandeweg wat hun valkuilen door het NAH zijn. Probeer daarom de verwachtingen ook gaandeweg bij te stellen
- pas activiteiten aan en schep sámen reële verwachtingen. Vergelijk niet steeds met vóór het hersenletsel.
- vraag dit ook aan je vrienden of partner
- zorg voor een noodplan voor in geval van ziekte of nood
(denk aan een stappenplan zo als bijvoorbeeld wat je moet doen als de kat ziek is, of als je gezonde partner opgenomen wordt in het ziekenhuis, als je waterschade oploopt etc. wie je dan moet bellen).
- zorg voor alternatieve plannen
- als het even niet goed gaat, verlies dan niet de moed. Begin gewoon op een andere dag opnieuw met kleine stapjes
- als je last hebt van warmte -onwel worden- niet goed kunnen denken, niet goed kunnen functioneren zorg dan voor noodplannen en voor koelte. O.a met behulp van TechNiche Hyperkewl koelproducten (koelvest /koelhoed)
- schrijf in een apart boekje alle dingen die goed gaan, mooi zijn, waar je blij van werd die dag en kijk daar regelmatig in
- houd een logboek bij (bij artsenbezoeken handig, revalidatiecentra) zo help je te onthouden
- houd een dagboek of blog bij
- gebruik plaatjes op deuren, kastjes enz. bij een taalprobleem, gebruik afasie hulpmiddelen ook als je geen afasie hebt, ter ondersteuning
- boodschappenlijstjes zoals mijnboodschappenlijstje.nl gebruiken ook plaatjes. Ook handig als je je boodschappen niet kunt bedenken of zodat je niet de hele supermarkt door hoeft met prikkels
- leg uit dat afwasgeluiden, achtergrondgeluiden, bestekgeluiden, houten trap en houten vloer, tikkende klok geluiden erg akelig zijn
- stel verwachtingen bij, want hersenletsel gaat nooit meer over ....
- de verwachtingen van partners en vrienden kunnen ook te hoog zijn
- ...wel kan je misschien langzaam aan beter leren omgaan met de gevolgen van hersenletsel -maar de valkuilen blijven. Leer de valkuilen goed kennen
- neem je onmogelijkheden serieus, leer ze kennen, van daaruit kan je je mogelijkheden leren verkennen. Probeer niet alleen maar 'de oude' te worden
- stop met minderwaardigheidsgevoelens; je bent niet minder!
- als je geen tijdsbesef hebt gebruik timers, alarmen op mobiele telefoon of kijk bij handige hulpmiddelen
- als je niet met getallen om kan gaan, overleg eens of het goed is of je hulp zoekt bij je financiële administratie
- neem je prikkelgevoeligheid serieus! Schat een situatie van tevoren in of het haalbaar is en plan daarna lege dagen in om iets te herstellen
- vergelijk niet met andere mensen met hersenletsel, elk hersenletsel en elk mens is anders
- vraag daarom maatwerk waar het kan!
- vraag of je niet tegen het licht in hoeft te kijken (tl-lamp bijv. in ziekenhuis, groot raam)
- vraag dubbele consult tijd bij de arts
- rond iets af voor je iets nieuws gaat doen
- het is handig voor anderen te weten dat tranen gemakkelijk stromen; is niet altijd door verdriet maar al bij geringste emotie
- vraag om concreet en gewoon taalgebruik
- woordgrapjes kunnen je ontgaan, vraag of iemand 'grapje' erachter aan zegt
- als er ruzie is vraag je dan af of taal letterlijk genomen is
- wees eerlijk naar je omgeving en geef aan wat niet meer gaat, zoek samen naar oplossingen
- het stap voor stap kookboek van Afasie Vereniging Nederland is ook geschikt voor mensen die niet meer kunnen koken door planningsproblematiek
- neem de tijd, neem je rust
- vraag of de ander je helpt de overprikkeling signalen te begrijpen, misschien merkt diegene eerder iets aan jou dan je zelf doorhebt
- vraag hulp de vermoeidheidsgrenzen te bewaken, misschien merkt een ander eerder iets aan jou dan je zelf doorhebt
- als je een naam moet onthouden koppel die dan aan een logisch of grappig rijmpje, humoristische associatie, melodietje of plaatje in gedachten, wat je bij die persoon voor je ziet
- spreek gebaren of vriendelijk gesproken aanmaningen af als stop als jezelf teveel spreekt
- spreek gebaren of vriendelijk gesproken woorden af om je eraan te herinneren dat je met de ander spreekt en dat je naar diegene kijkt, i.v.m. afdwalende gedachten
- zet radio en televisie af, mobiel op stil, verwijder andere afleidingen voor een gesprek
- sluit de deur naar andere storende afleidingen
- keer je linkerkant naar de afleiding
- vraag hulp om grenzen te vinden
- wees beducht op de valkuil overschatting
- wees beducht op de valkuil per sé grenzen willen verleggen wat wellicht onverantwoord is
- wees beducht op de valkuil je te willen bewijzen omwille van verloren status, eer en persoon wie de mens was voor het letsel- zoek samen naar nieuwe kracht
- zoek naar nieuwe kracht vinden mèt hersenletsel; nieuwe zingeving i.p.v. terug te vechten naar je oude ik van voor het hersenletsel (soms wel combi van ervaringen)
- voor mensen die antistolling slikken is deze tip: monteer de deurklink verticaal in plaats van horizontaal. Dan kan je minder gauw er in blijven haken en blauwe plekken krijgen
-
vraag of iemand steekwoorden van een gesprek wilt opschrijven zodat je beter kan onthouden
-
vraag of iemand regelmatig samen wil vatten wat hij of zij gezegd heeft om na te gaan of je het goed hebt begrepen
-
doe niet alsof je iets goed begrepen hebt terwijl je het maar half weet of hebt begrepen. Vraag het nogmaals
- houd moed, lees blogs van andere lotgenoten die inspirerend zijn, lees hoe zij verder kwamen
- houd moed. De ene dag is licht, de andere is zwaar, maar er komt een dag dat je jouw nieuwe versie 2.0 een kans geeft
- vraag hulp van een neuropsycholoog. Zij zijn deskundige experts in hersenletsel, zij kunnen je verder helpen.
- twijfel je of je nog mag autorijden met jouw hersenletsel en handicap? Lees hier onze info...
- heb je een aanpassing aan je auto nodig om te kunnen blijven rijden? Lees hier onze info...
-
herstel kan je niet afdwingen door hard ervoor te knokken. Helaas. Probeer elke stap te nemen die past bij dat moment.Focus je daar op. En daarna de volgende stap!
Visuele overprikkeling:
Ben je snel visueel overprikkeld?
-
Gebruik Zoomtekst op computer om de kleuren (vooral geen kleuren! dus zwart/grijs) in te stellen.
-
Iphone heeft de mogelijkheid om een aantal instellingen te doen voor visueel beperkten (zoals grijstinten, contrast).
-
E-reader met nachtstand (dit laatste is niet standaard verkrijgbaar op de Kobo's maar de betere hacker heeft altijd een oplossing).
-
Polaroid overzetbril die ook volledig de ogen afschermt, prettig donker en gepolariseerd.
-
Oranje bril: voor de combinatie donker en verlichting.
-
Licht grijze bril voor de donkere dagen en als het binnen heel licht is (veel zonlicht)
-
TV-kijken met aangepaste lichtinstellingen.
Bereid je voor op een gesprek met de WMO-ambtenaar.
Lees https://www.hersenletsel.nl/wmo-gesprekswijzer
De WMO ambtenaar vraagt voornamelijk naar:
- Contact met andere mensen
- Dagbesteding
- Deelname aan de maatschappij
- Financiële situatie
- Geestelijke gezondheid (hoe breed ook!)
- Huiselijke relaties
- Huishouden en zelfzorg
- Justitie
- Lichamelijke gezondheid
- Verplaatsen in huis en buiten het huis
- Verslaving
- Wonen
Zorg dat de onzichtbare gevolgen meegewogen worden! Daarvoor hebben we ook een handige checklist ontwikkeld.
- Heb je een persoonlijke vraag? Neem contact op met een hersenletselteam in jouw buurt. Daar zijn ze voor...
- Kan je hulp gebruiken bij bijv. plannen, ordenen, en tal van meer praktische zaken? Vraag hulp van een ambulant begeleider
Deze tips vallen onder ons auteursrechtbeleid als je meer dan 4 tips tegelijk deelt en als je er een verdienmodel aan over houdt. Kennis moet gratis beschikbaar blijven is onze visie.