Kies snel uit het knoppenmenu of lees meer over algemene info:
Geen hersenletsel gelijk
Er is niet één hersenletsel gelijk aan een andere; voor iedereen zijn de gevolgen verschillend. Niet alleen is het afhankelijk van de plaats van het letsel; plaatselijk- of diffuus verspreid over het hele brein. Ook de ernst en grootte, van het getroffen gebied verschilt. Welke onderlinge verbindingen zijn verbroken? Er is vaak een combinatie van letsel en overgebleven vaardigheden, overgebleven kennis en begrip (intelligentie), denkvermogen (cognitie),gedrag en persoonlijkheid:
Hersenletsel kan de volgende problemen geven:
-
Lichamelijk (neurologisch/motorisch):bijvoorbeeld verlamming en of spasmen, krampen in handen, armen of benen of problemen met zintuigen; (zien, ruiken, horen, voelen) spraakproblemen of moeite met evenwicht en coördinatie van bewegingen.
-
Communicatie: bijvoorbeeld door moeite met spreken, verstaan, begrijpen, letterlijk nemen van taal, gebrek aan humor of veranderde humor, snel afgeleid zijn of niet kunnen onthouden wat een ander zegt, te moe zijn om informatie op te nemen, moeite met een drukke omgeving, intonatieverschillen en emotie niet opmerken of juist de emotie niet kunnen tonen.
-
Emotioneel:bijvoorbeeld angst of problemen met de verwerking van het hersenletsel, afgevlakte of juist versterkte heftiger emoties, sneller boos, depressief, de emotie niet kunnen tonen.
-
Cognitief: bijvoorbeeld moeite met taal, concentreren, verdelen van aandacht over meerdere zaken, plannen, onthouden, logisch denken, redeneren en goed uitvoeren van een handeling, tempo van verwerken van nieuwe informatie , (leervermogen) denksnelheid , geen of weinig ziektebesef, verminderd besef van plaats of tijd, maar ook de school vaardigheden als rekenen, lezen en schrijven. Ook oriëntatie in plaats, tijd, of persoon en geheugen valt onder de cognitie die aangedaan kan zijn. Het kan zijn dat iemand enerzijds heel logisch kan denken en anderzijds bijvoorbeeld niet kan plannen. Ook kan het gebeuren dat iemand heel goed weet wíe en wáár hij is, maar geen tijdsbesef heeft.
- Kennis en begrip: intelligentie. Op deelgebieden kan intelligentie verstoord of behouden zijn. Dat kan een heel wisselend beeld geven van iemand die heel intelligent enerzijds is en anderzijds beschadigd op andere kennisgebieden.
-
Gedrag: bijvoorbeeld de persoon is een ander mens dan voor het letsel; is niet meer de oude. De basisstemming kan veranderd zijn. Moeite hebben met balans vinden tussen ontspanning en inspanning. De éne mens is chaotischer of heeft geen rem, een ander neemt geen initiatief meer... verschillende uitingen; zie filmpje: "Ze zeggen dat ik zo veranderd ben.."
- als je geen filmpje ziet (mobiel apparaat) klik dan op de link.
Het eerste dat de meeste mensen na hersenletsel meteen opvalt is dat men ''onhandiger'' is geworden: het lopen of het vastpakken van iets gaat moeizamer.. Soms ook praat men minder verstaanbaar..
Hoeveel in Nederland per jaar?
In Nederland lopen naar schatting elk jaar 130.000 (geregistreerde) mensen hersenletsel op. Niet iedereen overleeft dat. Ook kinderen worden er door getroffen. Allen met verschillende perspectieven. De ene mens heeft nog forse restcapaciteit, de ander bijna niets. Hersenletsel kan iedereen treffen, mensen met een hóge en lage intelligentie.
Gevolgen per hersengebied
Mijn man heeft in de een hersenbloeding gehad en hij is halfzijdig verlamd rechts, de neuroloog noemde iets over een hersenhelft, wat is er nu echt gebeurd en in welk HERSENGEBIED is dat dan? Lees meer...
Mijn moeder kan niet meer praten door hersenletsel in de linkerhersenhelft. Wat zijn er dan nog meer voor gevolgen te verwachten? Lees over linker- en rechter hersenhelftschade, over schade in kleine hersenen.. Lees nog meer...
Oorzaken Niet Aangeboren Hersenletsel:
Er zijn meerdere oorzaken van hersenletsel.
De meest voorkomende oorzaak is het CVA, of 'beroerte'. Meestal is dat een herseninfarct: een verstopping van bloedvaten in de hersenen waardoor de bloedtoevoer naar bepaalde hersengebieden stopt en er hersencellen afsterven.
Ook een hersenbloeding valt onder het CVA- als een bloedvat openscheurt in de hersenen sterven ook hersencellen af.
Minder vaak komt voor hersenletsel door zuurstoftekort in de hersenen bijvoorbeeld na een reanimatie of verstikking, verdrinking, vergiftiging e.a.
Daarnaast komt Traumatisch Hersenletselvoor: ten gevolge van een ongeluk, bijvoorbeeld een auto-ongeluk, een klap op het hoofd,mishandeling, het schudden van een baby, een hard voorwerp op/in het hoofd of een botsing met iets hards. Dat heet hersenkneuzing of hersenschudding.
Kanker is helaas ook een oorzaak van hersenletsel. Een tumor(gezwel) in het hoofd of uitzaaiing van een gezwel naar de hersenen kan druk geven (verdrukken) op gezonde hersencellen en ook een operatie aan de tumor kan hersenletsel veroorzaken evenals de bestralingstherapie.
Minder vaak voor komen de cerebrale infecties. Infectie door een bacterie of virus in de hersenen(encefalitis) of in de hersenvliezen (meningitis) kan ook hersenletsel geven. De hersenen of hersenvliezen kunnen ontstoken raken.
De volgende degeneratieve ziekten kunnen ook als NAH worden geclassificeerd, maar de behandeling, zorg en gevolgen van deze aandoeningen verschilt zeer van de andere vormen van niet-aangeboren hersenletsel:Multiple Sclerose, Parkinson, Alzheimer, Huntington, FTD , MSA, PSP, CBD en ADCA en SCA1.
Hersenletsel kan optreden door vergiftiging /intoxicatie als gevolg van blootstelling aan stoffen die giftig zijn voor het zenuwstelsel (neurotoxische stoffen). Dat kan variëren van werken met zware metalen, oplosmiddelen, zenuwgas, insecticiden, gif uit planten en dieren, maar ook door het gebruik van drugs, medicatie en alcohol.
Tot slot kunnen stofwisselingsziekten hersenletsel veroorzaken doordat afvalstoffen neerslaan in hersencellen waardoor deze afsterven. Bijvoorbeeld de ziekte van Batten. Adrenoleukodystrofie (Cerebrale ALD) ziekte van Schilder-Addison, Glutaaracidurie type 1 , Alkatonurie, Metachromatische leukodystrofie (MLD) , Vitamine B6 stofwisseling, Walker-Warburg syndroom
citaat : Als ik mijn leven met hersenletsel moet samenvatten, zeg ik dat het leven veel te snel gaat, na twee uren is mijn dagenergie al op....
Wat is witte stof schade?
De "witte stof" van het Latijn: substantia alba, bevindt zich binnenin de hersenen. Aan de buitenkant van de hersenen zit de "grijze stof", dat zijn de hersencellen. Vandaar de term "je grijze cellen gebruiken", als er over hersenen gesproken wordt. De grijze stof vormt de hersenschors, cortex cerebri en de schors van de kleine hersenen, cortex cerebelli.
Witte stof is een wittig beschermlaagje (myeline), rond de uitlopers van de hersencellen (axonen). Met die uitlopers worden de verschillende delen van de hersenen onderling met elkaar verbonden, zodoende kunnen zenuwcellen met elkaar communiceren. Schade aan de kleine bloedvaten in de hersenen, is op een MRI-scan ook te zien als zogenaamde witte stofafwijkingen.
Als hersencellen onderling niet met elkaar kunnen communiceren ontstaat er een groot probleem. Vaak is dat probleem voor de omgeving niet zichtbaar maar een erg groot handicap voor de persoon in kwestie: hersenletsel met niet zichtbare gevolgen.
Lees meer ...onzichtbare gevolgen
Hersenletsel indeling:
Hersenletsel wordt ingedeeld in Traumatisch en Niet-Traumatisch en Focaal- en Diffuus letsel:
Traumatisch hersenletsel:
- Zonder schedelletsel (verkeersongeval, val, zwaar voorwerp tegen het hoofd, klap of schop tegen het hoofd, shaken baby syndroom)
- Met schedelletsel (binnendringen van botgedeelte als gevolg van schedelbreuk, binnendringen van een voorwerp zoals kogel, steekwapen, ijzeren voorwerp e.d)
Niet traumatisch hersenletsel:
- Beroerte/cerebro vasculair accident CVA (herseninfarct=afsluiting bloedvat, hersenbloeding)
- Infectie/cerebrale infectie hersenontsteking/encefalitis, hersenvliesontsteking/meningitis, hersenabces)
- Gezwel/tumor / uitzaaiing naar hersenen
- Vergiftiging/intoxicatie (bijvoorbeeld drugs of alcohol)
- Zuurstofgebrek/hypoxie/anoxie (ten gevolge van hartstilstand/reanimatie, bijna verdrinking, afsluiting luchtpijp,rookvergiftiging)
- Epilepsie
- Waterhoofd/hydrocephalus
- Stofwisselingsziekten (bijvoorbeeld de ziekte van Batten, Ziekte van Leigh, Cerebrale ALD of wittestofziekte MLD) Stofwisselingsziekten hebben meestal een degeneratief karakter.
- Degeneratieve ziekten (Multiple Sclerose, Parkinson, Alzheimer, Huntington, FTD , MSA, PSP, CBD, ADCA, SCA1 en andere SCA's)
Focaal letsel en diffuus letsel
- Focaal letsel , op een duidelijk aan te wijzen plek in de hersenen, gebeurt meestal na een directe klap op het hoofd, waardoor een schedelbreuk ontstaat. Er is vaak een kneuzing in de hersenen onder de schedelbreuk.
- Diffuus letsel , verspreid over de hersenen, gebeurt vaak na een auto-ongeluk of val, waarbij de hersenen geschud zijn. Dit veroorzaakt schade aan de verbindingen tussen zenuwcellen, wat 'diffuse axonale schade' genoemd wordt. Dit soort schade is vaak over een groter deel van de hersenen verspreid dan een focale schade. Omdat een groter deel van de hersenen beschadigd is, betekent dit dat er mogelijk meer problemen zijn. Lees over diffuus letsel.
Feiten
Van de mensen met matig tot ernstig traumatisch hersenletsel:
- 94% is nog thuis na 1 jaar
- 76% heeft cognitieve stoornissen
- 67% heeft gedragsproblemen
- 55% heeft fysieke problemen
- 25% is ernstig beperkt
- 32% keert terug naar werk
- En bijna 90% houdt geluidovergevoeligheid of andere prikkelgevoeligheid.
In de eerste tijd na het hersenletsel kan nog iets verbetering optreden, maar hersenletsel gaat niet meer over....ook niet met therapie, wel kan de persoon en de omgeving beter leren omgaan met de gevolgen.
Wie is die mens?
Ieder mens met hersenletsel verschilt van een ander mens met hersenletsel.
Niet alleen met betrekking tot waar de schade is, hoeveel schade er is, welke verbindingsstructuren verbroken zijn, maar natuurlijk ook qua gedrag, emotie, karakter. Ieder mens is uniek, ieder letsel is uniek.
Zie vooral de mens áchter het letsel. Wie is hij/zij. Hoe zag het leven eruit vóór het letsel, welke vaardigheden had die persoon, hoe beïnvloedt de rouw om wat niet meer kan het heden? Leeft iemand op de toppen van zijn kunnen, en voelt iemand zich (volledig) aanvaard?
Aanvaardt diegene zichzelf wel, ook nu met letsel? Hoe moeizaam is het leven met zoveel beperkingen? Speelt er nog een (psycho-) trauma mee van hoe het hersenletsel ontstond?
Speelt er nog een trauma van vroegere jeugd mee? Hoeveel verdriet is er om relaties die niet meer vol te houden zijn met het hersenletsel?
Zie de mens!
Citaten:
Citaat: "Als ik jaren geleden had geweten dat je niet álle klachten hoefde te hebben van rechterhersenhelft schade, had ik mezelf veel serieuzer genomen. Dan had ik niet zo lang op de tenen gelopen in het leven met chronische uitputting tot gevolg. |
Citaat: "Door "mild" traumatisch hersenletsel had ik wel grote beperkingen, maar er was niets aan mij te zien en ik was even intelligent als voorheen, wel langzamer en altijd moe. Nu pas na jaren blijken mijn klachten geduid te kunnen worden door sommige van linkerhersenhelft en sommige van de rechterhersenhelft, met grote impact. |
Citaat: "Als mensen vragen naar de oorzaak van mijn hersenletsel, durf ik het ze niet te vertellen. Ik heb geen beroerte of auto-ongeluk gehad, het is voor mij te traumatisch om te vertellen..." |